Tímarit iðnaðarmanna - 01.10.1989, Qupperneq 56

56
óskiptur til Vöruþróunar-
og markaðsdeildarinnar.
Jafnframt verði hugað að
öðrum tekjustofnum fyrir
deildina. Þá var
undirstrikað, að mikilvægt
sé, að samkomulag náist
við ríkisvaldið um, að
árlegt mótframlag ríkisins
til þessarar mikilvægu
starfsemi verði ríflegra
hlutfall af framlagi
iðnaðarins sjálfs í
framtíðinni en hingað til.
A s.l. tveimur árum hafa
orðið talsverðar
breytingar á
starfsemi og
starfsháttum
Iðnlánasjóðs, sem
stjórn Landssambandsins
hefur fjallað um. í kjölfar
stofnunar tryggingadeildar
útflutningslána og nýs
samnings við
Iðnaðarbankann um
rekstur sjóðsins fjölgaði
starfsmönnum og nýtt
skipurit fólk gildi. Ný
vinnubrögð við afgreiðslu
lánsumsókna hafa verð
tekin upp, sem felast í því,
að stofnsett hefur verið
sérstök lánanefnd
starfsmanna sjóðsins,
sem hefur umboð til að
samþykkja lán uþp að
tiltekinni upphæð. Styrkir
og lán yfir hinu tiltekna
marki eru hins vegar
afgreidd af stjórn sjóðsins.
Að öðru leyti gefur stjórnin
sig meira að stefnumörkun
um starfsemina. Hún setur
m.a. kröfu um tiltekin
vaxtamun inn- og útlána
hjá sjóðnum, sem
vaxtanefnd útfærir
síðan miðað við kjör á
innlánum á hverjum tíma.
Þá hafa í kjölfar
fyrirhugaðs
bankasamruna, er
Iðnaðarbankinn verður
hluti af íslandsbanka, orðið
þær breytingar, að ráðinn
hefurveriðforstjóri
sjóðsins í stað þess að
einn af bankastjórum
Iðnaðarbankans hefur
gegnt því starfi í umboði
bankastjórnar bankans.
Húsnæðislán
Vorið 1989varlagtframá
Alþingi lagafrumvarp, sem
fól í sér, að í stað þess
húsnæðislánakerfis, sem í
gildi hefur verið, yrði tekið
upp húsbréfakerfi, þ.e.
í stað beinna lánveitinga til
íbúðakaupenda og
húsbyggjenda gæfi
stofnunin út húsbréf í
skiptum fyrir
fasteignaveðbréf, sem
íbúðakaupandi gæfi út.
Húsbréfin yrðu
markaðshæf, þar sem þau
væru í reynd með
ríkisábyrgð, og
Húsnæðisstofnun og
Seðlabanki íslands styddu
við þennan markað.
íbúðakaupandi gæti því
hvenær sem er breytt
húsbréfinu, sem hann fær
í hendur, með því að selja
það á almennum markaði.
I umsögn sinni um þetta
mál benti Landssamband
iðnaðarmanna á, að það
þyrfti að skoðast bæði út
frá áhrifum á
fasteignamarkað og
byggingariðnað
annars vegar og á
f jármagns- og
lánamarkað hins
vegar. Þar sem með
húsbréfakerfi yrði farið
alveg inn á nýjar brautir í
fjármögnun
húsnæðismála, lægi þó í
hlutarins eðli, að talsverð
óvissa ríkti um útkomuna,
og yrði því að móta afstöðu
til þess á efnislegum
rökum með og á móti,
fremur en áreiðanlegum
tölulegum upplýsingum
um áhrif frumvarpsins.
Fyrir lægi, að núverandi
húsnæðislánakerfi væri
komið í alvarlegar
ógöngur, sem brýnt væri
að leysa úr. Ágallar
núverandi kerfis kæmu
hvað skýrast fram í því, að
enda þótt heildarútlán
Húsnæðisstofnunar
ríkisins væru umfram alla
nýja fjármunamyndun í
íbuðarhúsnæði, væri samt
veruleg fjárþurrð í
nýbyggingum og bið eftir
húsnæðislánum væri farið
að telja í mörgum árum.
Skýringin á þessu væri
fyrst og fremst gríðarleg
aukning á lánum til kaupa á
notuðu húsnæði. I þessu
sambandi væri mikilvæg
hin svonefnda „innri
fjármögnun" á
fasteignamarkaðnum, þar
sem gera mætti ráð fyrir
því, að með tilkomu
húsbréfakerfisins mundi
draga verulega úr þörf fyrir
lánsfé vegna viðskipta
með notað húsnæði.
Vegna þessa og þar sem
gert væri ráð fyrir hærri
vöxtum á húsbréfum en
núverandi húsnæðislánum
væru allar líkurá, að
húsbréfakerfið mundi
þegar fram í sækti verka til
góðs á lánamarkaðnum
með því að draga úr
heildareftirspurn eftir
lánsfé og minnka hólfun á
fjármagnsmarkaðnum.
Árhifin á bygginariðnað
væru óvissari. Líklegt
væri, að hækkun vaxta á
húsnæðislánum mundi
draga úr eftirspurn eftir
íbúðarhúsnæði og
nýbyggingum þeirra þar
með. Á móti mundi
húsbréfakerfið stuðla að
lækkun vaxta á lánum til
atvinnulífsins og því örva
fjárfestingu þess.
Breytingin mundi því
tæpast leiða af sér
alvarlegan samdrátt í
byggingarstarfsemi. Þá
mætti binda nokkrar vonir
við það, að með
húsbréfakerfinu mundi
fjármagn til nýbygginga
almennt koma fyrr inn í
framkvæmdir en í eldra
kerfinu, en skortur á
framkvæmdalánum í
byggingariðnaði hefði
einmitt háð framþróun
hans. Loks væri
húsbréfakerfið að ýmsu
öðru leyti sveigjanlegra
kerfi og krefðist minni
miðstýringaren eldrakerfi.
I Ijósi þessa lýsti
Landssamband
iðnaðarmanna yfir
stuðningi sínum við
frumvarpið, en taldi
æskilegt að varfærni yrði
gætt við upptöku þess, til
þess að tryggja húsbréf í
sessi sem áreiðanlegt
sparnaðarform, sem lyti
ekki miklum verðsveiflum.
Jafnframt var lögð áhersla
á það, að húsbréfakerfið
ætti að yfirtaka ekki aðeins
hið svonefnda almenna