Vikan - 04.12.1969, Page 101

séra Eggert af sér embætti 1847.
Tók þá séra Ólafur Pálsson pró-
fastur við brauðinu, og var séra
Eggert kyrr í Stafholti hjá séra
Ólafi. Enn sem dæmi um það,
hve prestur var ern og fjörugur,
þá kominn um áttrætt, er það að
Theódór hafði það eftir föður
sínum, að hann hefði aldrei séð
séra Eggert stíga í ístað, þegar
hann hefði farið á bak. Hann
hefði aðeinst stutt annarri hendi
á hnakkhúfuna og varpað sér í
hnakkinn, eins var glaðlyndið,
sem ungur drengur væri“.
„Það bar til á helgum degi, þá
er séra Ólafur var að messa í
Stafholtskirkju, og séra Eggert
sat ölðrumegin við altarið að
vanda, að þegar séra Ólafur sneri
sér fram og fór að tóna pistil-
inn, gengur maður nokkur hratt
inn kirkjugólfið, sem orðið var
hált af bleytu, sem inn hafði
borizt. Þegar maðurinn var kom-
inn inn að kórdyrunum, rennur
hann og dettur á sitjandann. Þá
skellihlær séra Eggert, þar sem
hann sat við altarið. Þegar verið
var að syngja versið milli pistils
og guðspjalls, stendur séra Egg-
ert upp, klappar á öxl séra Ólafs
og segir í fullum rómi: „En að
þú skyldir ekki hlæja líka“.“
„Eitt sinn er séra Eggert var í
Stafholti, átti hann að jarðsyngja
mann einn. En er kistan var látin
síga ofan í gröfina, reyndist gröf-
in of stutt, svo að kistan stóð í
miðri gröfinni, en líkmenn stóðu
ráðalausir. Gerir prestur sér þá
lítið fyrir og kastar sér ofan á
kistuna, svo að hún sekkur til
botns, hoppar síðan samstundis
upp úr gröfinni, í hempunni,
kastar rekunum og mælti: „Mok-
ið þið nú, askotarnir ykkar".
Sigurður Briem kann líka frá
skemmtilegum prestum að segja,
jafnvel jarðarförum, sem ekki
voru að öllu leyti með þeim
virðulega sorgarblæ, sem viðeig-
andi er talinn í sambandi við
slíkar athafnir. Áður en þau
dæmi eru tilgreind, verður þó
að segja nokkuð frá Sigurði
Briem sjálfum.
Sigurður er fæddur á Espihóli
í Eyjafirði, 12. sept. 1860, sonur
Eggerts Briem sýslumanns og
konu hans, Ingibiargar Eiríks-
dóttur. Hann gekk menntaveg-
inn, tók stúdentspróf 1883, tók
próf í lögfræði við Hafnarhá-
skóla sex árum síðar, gegndi um
hríð ýmsum störfum, var meðal
annars sýslumaður í ýmsum um-
dæmum, en gerðist loks póst-
meistari í Reykiavík. 1897, og
Pengdi því embætti meðan hann
hafði aldur til. Spálfsævisögu
sína reit hann ekki fyrr en hann
var kominn á níræðisaldur, og
er þó síður en svo nokkur elli-
mörk á frásögn hans að finna,
eins og áður getur. Þannig voru
aðstæðurnar hans alla ævi harla
ólíkar kjörum Finns á Kjörseyri,
og því undarle>*ra má það virðast
hve afstaða þeirra innst inni til
lífsins og samferðafólksins sýnist
svipuð. Ekki Vf.r Sigurður hald-
inn þeirri löngun til ritstarfa og
fræðiiðkana sem Finnur — tek-
ur það fram að hann hafi ekkert
við ritstörf fengist, fyrr en hann
sezt við það að skrifa sjálfsævi-
sögu sína á níræðisaldri. Eru
snillitök hans á máli og stíl enn
merkilegri fyrir það, t.d. beitir
hann óafvitandi, að öllum líkind-
um, því stílbragði snjallra höf-
unda að gera hið harmræna
áhrifameira, með því að láta
gamansemi fara á undan:
„Frá Viðvík fluttu foreldrar
mínir að Hjaltastöðum, og þar
man ég fyrst eftir mér á fjórða
ári, þegar ég lenti í bardaga við
hana... Ég hafði náð í svipu og
ætlaði að reka hænsnin af hlað-
inu, suður í fjós, þar sem bústað-
ur þeirra var, en haninn hefur
víst talið skyldu sína að verja
konur sínar fyrir árás þessari, og
flaug á mig. Hann hjó bita eða
stykki úr kinninni á mér. Auð-
vitað lagði ég á flótta með hljóð-
um, bæði vegna sársaukans og
svo þegar ég sá blóðið buna nið-
ur um mig allan.
„Var sár þetta lengi að gróa,
og hafði ég ör á kinninni í mörg
ár.“
„É'g man líka glöggt eftir því,
er systkini mín dóu, 1865, og í
mörg ár á eftir gat ég ekki að
því gert, að mér vöknaði um
augu er ég heyrði lag það, sem
sungið var þegar litlu líkkisturn-
ar voru bornar út úr bænum og
farið með þær burt“.
Sú yfirlætislausa frásagnar-
snilli, sem þarna birtist, bendir
ótvírætt til þess að nokkurs hafi
verið í misst fyrir bókmenntir
okkar, að Sigurður Briem settist
fyrst við skriftir á níræðisaldri.
Þá kemur aftur að því, er áð-
ur er á minnst — frásögn Sig-
urðar af klerkum og geistlegum
atburðum, þar sem meira ber á
kýmninni og skopinu en virðu-
leikanum. Þess ber að geta, að
ekki hefur hann þessar mannlýs-
ingar eftir öðrum, eins og Finn-
ur, þegar hann segir frá séra
Eggerti Bjarnasyni; þeir prestar,
sem Sigurður segir frá, voru
menn, sem hann kynntist sjálfur
í uppvexti sínum.
„Síra Ólafur var alltaf kallað-
ur stúdent, af því að svo langt
leið um frá því að hann tók
stúdentspróf og þangað til hann
varð prestur.
Á þessum árum var hann hjá
síra Benedikt á Hólum í Hjalta-
dal við skrifstofustörf og fleira.
Hann var og fylgdarmaður hans
á embættisferðum og öðru ferða-
lasi. Einu sinni kvaðst hann sem
oftar hafa verið á ferð með síra
Benedikt. Prófastur reið á und-
an, steinþegjandi. Þótti síra Ól-
afi þetta æði dapurlegt ferðalag,
og til þess að brjóta upp á ein-
hverju, kvaðst hann hafa lagt
fvrir prófast bessa spurningu:
„Er lauslæti synd, prestur góð-
ur?“ Svaraði hann þá aðeins með
einu orði: „Stundargaman". Leið
Stilfagurt útlit
Ekki bara það
Reynið gæðin
Eignizt segulbandstæki sem
mest gleður augað,
því að þá fáið þér um leið tæki sem
bezt gleður eyrað.
Eitt og sama tækið —
nýja Philips-segulbandstækið.
Hjá næsta umboðsmanni Philips
getið þér kannað gæði tækisins með
eigin eyrum.
HEIMILISTÆKI SF., Hafnarstræti 3.
PHILIPS 1
TRITON BAÐSETTIN
Baðkör Sturtubotnar Handlaugar W. C. Bidet
Blöndunartæki Blöndunarventlar Hitastillar (thermostat-sjólfvirk
blöndun) Veggflísar Gólfflísar Ekta hóbrend postulínsvara
í úrvali gerða og lita
TRITON UmboSiS
SIGHVATUR EINARSSON&CO
SlMI 24133 SKIPHOLT 15
VIKAN-JÓLABLAÐ 101