Vikan - 07.12.1972, Page 18

Séra Úlafur Skúlason
Erfitt held ég sé að kveða upp svo al-
gildan dóm við spurningu þessari, að sá
mundi ná til allra heimila og allra ein-
staklinga á landi hér. Jólahald og jóla-
venjur eru sjálfsagt breytilegar frá einu
heimili til annars, enda þótt enn megi
finna nokkuð ákveðna samnefnara, sem
flestar slíkar venjur mundu ganga upp í.
Ég hlakka alltaf til jólanna, og ég er
ekki einn í þeirra hópi, sem stundum
gerast háværir og fordæma flest í sam-
bandi við jólaundirbúninginn. Auðvitað
er ekkert gaman að vera vitni að eða
þátttakandi í hreingerningum og þrifum
sé sá hinn sami algerlega fráhverfur slíku
hátterni. Og ég efa það ekki, að þeir eru
til, sem reisa sér hurðarás um öxl með
of mikilli eyðslu í undirbúningi jóla-
haldsins. En hitt mundi ég ekki vilja sjá
hverfa, að öllum finnist það sjálfsagt, að
hvergi sjáist blettur né hrukka og allt sé
fágað og hreint, þegar jólin eru hringd
inn. í þessu felst ákveðin virðing, það er
verið að gera eðlilegan ramma utan um
þá fögru og helgu mynd, sem jólin birta
okkur. Og þegar litið er til baka, er mér
til dæmis dýrmæt endurminning þess,
þegar móðir mín lauk jólaundirbúningn-
um heima með því að fága látúnsrenn-
inga framan á stigaþrepunum, eftir að
hún hafði lokið öðrum undirbúningi, og
þá fannst mér beinlínis, meðan ég beið
eftir að því verki væri lokið, að jólin
gætu nú farið að berja að dyrum.
Nei, það er jafnvel hægt að varðveita
það sem djásn í endurminningunni, sem
þó virðist það allra hversdagslegasta í
veniulegu atferli við hreingerningar, ef
á það ber birtu þeirrar hátíðar, sem slíkt
er undirbúningur fyrir.
Og hvað þessa margumtöluðu eyðslu í
sambandi við jólin áhrærir, þá hygg ég,
að hjá flestum sé því þannig farið, að þá
er það keypt á skemmri tíma, sem ann-
ars hefði verið dreift yfir fleiri mánuði,
en er þó nauðsynlgt og þurfti að koma.
Og sú fásinna, sem eitt sinn fylgdi jóla-
gjöfum, að þær þyrftu endilega að kosta
svo og svo margar krónur og þyrftu að
komast til allra í kunningjahópnum, er
sem betur fer á hröðu undanhaldi.
Er ég þá fyllilega ánægður með allt í
jólahaldi okkar? O, nei, það væri sjálf-
Framhald á bls. 97.
Edda Þórarinsdóttir,
leikkona
Mér finnst jólahald alveg lífsnauðsyn-
legt, sérstaklega hér í skammdeginu hjá
okkur. Hins vegar finnst mér annað jafn
ónauðsynlegt, og það eru hreingerning-
arnar, kökubaksturinn og allt „stressið“
í kringum þessa hátíð. Ég segi hátíð, og
það er það, sem jólin eiga að vera, en því
miður eru margir orðnir svo útkeyrðir,
að þeir njóta ekki hátíðarinnar sem skyldi.
Bjarki Elíasson,
yfirlögregluþjónn
Jólahald hefur mikið breytzt síðustu ár.
Þau hafa með sífellt meiri íburði, ytri
íburði á öllum sviðum, glatað hinum
sanna jólaanda, þ. e. friðsældinni, hinni
sönnu gleði og mannkærleika. Mér finnst,
að þessi hátíð ljóss og friðar ætti ekki að-
eins að vara þessa fáu daga í desember,
heldur ár og síð og alla tíð. Jólin ættu
því að breytast úr hátíð, þar sem matur
og gjafir eru aðal innihald hátíðarinnar,
í upphaf friðar og mannkærleika, sem
engan enda ætti. Þá væru jól heims um
ból.
Ásmundur Sveinsson,
myndhöggvari
Ég vil hafa þetta meiri trúarhátíð. Það
var miklu meiri trúarstemning yfir þess-
ari hátíð í minni æsku uppi í sveit. Þá
var hægt að gleðja börnin með því að
kveikja á kertum fyrir þau, en nú hafa
þau ekkert gaman af gjöfum, nema þær
kosti svo og svo mikið. Þetta jólagjafafarg-
an er hrein plága. Ég vil ekki, að jólin
séu gerð að allsherjar bissnisshátíð. Mér
þætti gaman að stinga því svona að prest-
unum að leggja út af því, þegar Kristur
rak bissnissmennina út úr musterisgarð-
inum. Ég er viss um, að Kristur ræki
þessa bissnissmenn burt, ef hann kæmi
niður á jörðina núna. Þeir geta haft sína
Framhald á bls. 97.
Sigríður Thorlacius,
húsmóðir
Flestir miða ósjálfrátt við jólahald
sinnar eigin bernsku og langar til að
njóta svipaðra hughrifa og þá, en þau
verða að búa hið innra með hverjum og
einum, þau verða ekki endursköpuð í ger-
ólíku umhverfi og á allt öðru aldursskeiði.
Jólahald þeirra, sem ég hef nánast sam-
band við, er með þeim hætti, að fjöl-
skyldurnar hittast og gleðjast saman, án
alls óhófs. Foreldrar ungra barna láta
þau taka þátt í undirbúningi hátíðarinn-
ar með því að búa til jólaskraut og smá-
gjafir, og börn eru glödd með jólagjöfum.
Þessum siðum kann ég vel. É'g tel mig
ekki þess umkomna að segja öðrum fyrir
Framhald á bls. 97.
18 VIKAN JÓLABLAÐ