Vikan - 27.12.1991, Blaðsíða 78

„Þið hafið ykkar eigin
tegund af kímni sem er
svolítið gróf og mér
finnst hún stór-
skemmtileg."
„Þið hafið gaman af að
segja fró fornum hetjum
og manninum sem
villtist af leið þar til hann
fann Ameríku, ón þess
að gera mikið meira í
mólinu.“
„Stundum skrifa ég
karlpersónur og Tomas
kvenpersónur."
„Nœsta ór velja þeir
svo annan heimshluta
ó sama hótt - og svo
koll af kolli. Ég held að
mesti glansinn sé farinn
af nóbelsverð-
laununum."
hennar þvi að þau hafa ekki
þennan sjúkdóm. Þá hefst leit-
in og forvitni lesandans er
vakin. Ég læt söguna hefjast í
Amsterdam á sjöunda ára-
tugnum vegna þess að þá var
mikið um ameríska liðhlaupa
úr stríðinu í Víetnam í Evrópu.
Margir þeirra fóru til Hollands
og enn fleiri til Svíþjóðar
vegna þess að þar var pólitískt
hlutleysi og frjálsar ástir þar að
auki. Þetta spilar allt inn í
söguna seinna meir. Svo vél-
rita ég þetta niður á fjórar
blaðsíður og sendi til Maj á
myndsendi. Hún veltir þessu
fyrir sér, spyr mig nokkurra
spurninga og síðan látum við
til skarar skríða. Hún skrifar
fyrsta kaflann, ég þann næsta,
hún þann þriðja og ég þann
fjórða og svona verða tveir
kaflar til í viðbót. Allan þennan
tíma er söguhetjan mín í Hol-
landi og hennar í Svíþjóð. í
sjöunda kafla fer Hollending-
urinn til Svíþjóðar og í þeim
áttunda hittast persónurnar
tvær. Eftir það verðum við að
skrifa bókina saman.
- Þú ert metsöluhöfundur
í Hollandi, Þýskalandi og
víðar en bækur þínar hafa
ekki verið þýddar á íslensku
áður.
Tomas: Nei. íslendingar
þekkja ekki hollenska rithöf-
unda. Þeir vita allt um hol-
lenska myndlist en ekkert um
bókmenntirnar okkar.
- Hvað veist þú þá um
ísland?
Tomas: Heilmikið núna. Við
höfum ferðast mikið um þetta
sérkennilega land, í alls konar
veðrum og virt fyrir okkur
mannlífið. Reykjavík er ein-
hver sérkennilegasta borg
sem ég hef heimsótt og hef ég
þó heimsótt margar. Hún er
ólík öllum borgum sem ég hef
séð á Norðurlöndum og líkist
satt að segja engri evrópskri
borg heldur. Hún gæti kannski
átt sér einhverjar hliðstæður i
Kanada - og þó ekki. Þaö
vantar allt heildarskipulag
enda var okkur bent á gamalt
hús í einni af skoðunarferðum
okkar og sagt að þaö hefði
veriö byggt árið 1920. Þaö
væri unglegt hús í Hollandi.
En borgin er ótrúlega forvitni-
leg. Að degi til er hún eins og
samansafn smábæja þar sem
maöur rekst allt í einu á stóra
kirkju eða risastórt, kúlulaga
veitingahús. En þegar litið er á
hana að kvöldlagi ofan úr
Breiðholti kemur í Ijós að þetta
er ótrúlega stór borg.
Maj: Þið eruö heldur ekkert
lík okkur hinum á Norður-
löndunum. Allra síst Svíum.
Þið hafið ykkar eigin tegund af
kímni sem er svolítið gróf og
mér finnst hún stórskemmti-
leg. Þiö minnið mig ótrúlega
mikið á íra en ég hef einmitt
alltaf verið veik fyrir írum og
írlandi. Ég hafði einmitt verið
þar rétt áður en ég kom hingað
fyrst fyrir tíu árum - og mér
fannst ég alltaf vera að rekast
á fólk hérna sem ég nauð-
þekkti. Mér finnst íslendingar
vera svona - skemmtilega
geggjaðir einstaklingshyggju-
menn.
- Hafið þið þá séð ein-
hverja persónuleika sem þið
gætuð notuð í sögur ykkar?
Maj: Já, ég hef einmitt
hugsaö um það. (slendingar
láta ekki steypa sig í sama far
og aðrir. Þetta er gjörólíkt Sví-
um sem eru alltaf fremur „akk-
úrat“ og vilja helst ekki skera
sig úr fjöldanum.
Tomas: Þið eruö svolítið
stolt og furðulegt fólk. Þið hafið
gaman af að segja frá fornum
hetjum og manninum sem villt-
ist af leið þar til hann fann
Ameríku, án þess að gera
mikið meira í málinu. Þegarég
spyr hvort þetta hafi einhverja
þýðingu er bara glápt á mig í
forundran. Ég geri mikið að
þvi að stúdera fólk. Það er
nauðsynlegt fyrir rithöfund. Ég
reyni lika að setja mig inn í
hugarheim kvenna en konan
mín verður að hjálpa mér við
þaö.
Doreen: Hann er nú ansi
fundvís á ýmislegt sjálfur.
Tomas: Ég reyni auðvitað
en ég get samt aldrei hugsað
fyllilega eins og kvenmaður.
Maj: Ég legg lika mikið upp
úr því að komast inn í hugar-
heim karlmanna. Mér finnst
þeir meira spennandi en
konur. Ég er alltaf svolítið veik
fyrir viðkvæmum mönnum og
elskhugar mínir hafa hjálpað
mér mikið. Stundum skrifa ég
karlpersónur og Tomas kven-
persónur.
- Ætliö þiö að skapa ein-
hverja eina persónu sem á
eftir að ganga eins og rauð-
ur þráður f gegnum bækurn-
ar ykkar?
Maj: Nei, það gengur ekki.
Tomas: Við gætum ekki
verið með sænskan lögreglu-
mann og annan hollenskan
sem eiga að vinna saman i
mörgum bókum. Það væri ekki
trúverðugt.
- Greta Garbo er fyrsta
bókin sem þú hefur skrifað
síðan 1985.
Maj: Já. Þegar bókaflokkn-
um okkar Per lauk og eftir að
hann dó skrifað ég enga bók
sjálf fyrr en við Tomas fórum
að skrifa saman. Ég hafði að-
eins fengist við þýðingar og
blaðagreinar.
- Áður en við settumst að
snæðingi voruð þið að grín-
ast með nóbelsverðlaunin.
Nú hafið þið bæði fengið
bókmenntaverðlaun af
ýmsu tagi. Stefnið þið á
nóbelsverðlaunin?
Maj: Ænei. Við fengjum þau
aldrei. Núna er uppistaðan i
sænsku akademíunni öldung-
ar á níræðisaldri og upp á síð-
kastið hafa þeir verið í ein-
hvers konar landafræðileik.
Þeir hugsa sem svo: Það er
kominn tími til að veita ein-
hverjum Afríkumanni verð-
launin. Þá viða þeir að sér
verkum nokkurra Afríkumanna
og velja svo þann sem þeim
þykir skástur. Næsta ár velja
þeir svo annan heimshluta á
sama hátt - og svo koll af kolli.
Ég held að mesti glansinn sé
farinn af nóbelsverðlaununum.
- Nú vinnur þú sem rit-
höfundur hálft árið, Tomas,
og vasast í kvikmyndafram-
leiðslu hálft árið. Hefur ein-
hver af bókum þínum verið
kvikmynduð?
Tomas: Nei. Þær eru allt of
dýrar til þess. Hver einasta
bók gerist á svo mörgum stöð-
um - kannski um víða veröld.
Aftur á móti erum við búnir að
gera sjónvarpsseríu sem hef-
ur verið seld um allar jarðir og
er sýnd á Norðurlöndunum.
Kannski kemur hún hingað
líka. Þættirnir heita Brúin og
gerast á stríðsárunum.
Samtalið var miklu lengra
og margt bráðskemmtilegt
sagt enda skemmtum við okk-
ur konunglega. Bókin um kon-
una sem líktist Gretu Garbo,
sem er nýkomin út á íslandi, er
skrifuð í tveim útgáfum. Tom-
as skrifar sína á hollensku en
Maj sína á sænsku. Túlkun
hennar er fjörutíu blaðsíðum
lengri og hefur verið valin til
þýðingar á mörg tungumál.
Tomas lætur sér það í léttu
rúmi liggja þar sem þau skipta
ágóðanum jafnt á milli sín.
Þegar hann hafði orð á því
hvað íslenskar konur væru fal-
legar og hefðu tignarlegt yfir-
bragð og glæsileika vildi ég fá
að vita hvað þeim fyndist um
íslenska karlmenn. Þau voru
öll sammála um að þeir kæm-
ust ekki með tærnar þar sem
konurnar hefðu hælana; flestir
sjálfumglaðir labbakútar sem
kynnu lítið fyrir sér í kurteisi.
En þetta var allt sagt í góðu.
Þegar kvöldverðinum lauk
voru þau bæði búin að bjóða
okkur íslendingunum heim til
sín og tóku af okkur loforö um
að heimsækja sig. Maj bíður
með óþreyju eftir að lesa bók-
ina mína og hún faðmaði mig
innilega að sér þegar við
kvöddumst.
Heimsmannslegum kvöld-
verði var lokið og ég fór með
sambýliskonu minní út á næt-
urlífið. Nokkrum klukkustund-
um síðar voru rithöfundarnir
frægu komnir upp i flugvél á
leið til Evrópu. □
78 VIKAN 26. TBL. 1991