Menntamál - 01.09.1936, Blaðsíða 10

88
MENNTAMÁL
barninu ákjósanlegur leiðtogi á þroskabraut þess. Hún
virðir sérleik þess og sjálfshugð, en glæðir jafnframt fé-
lagsvitund þess. Sjálfshugð hins samvizkugædda persónu-
leika er jafnan í sveigjanlegri andstöðu við anda félags-
lieildarinnar, sem takmarkar sérleiksþróun einstaklings-
ins. Innan fjölskyldunnar er þessi andstæða milli heild-
anda og sjálfshugðar mýkri og samræmanlegri, sökum
þess, — eins og að ofan er sagt —, að heildandinn birtist
liér sem félagslyndi. Hér þroskast fyrst og fremst félags-
lyndi barnsins, sem er óhjákvæmilegt skilyrði fyrir félags-
vitund þess. í fjölskyldunni finnur harnið ást, félagslyndi,
virðingu fyrir einstaklingnum, ríkjandi siði og, ákveðna
þekkingu, og þroskar jafnframt samsvarandi hæfileika
sína.
Hið eðlilega menntunarslarf fjölskyldunnar hefir lagt
grunninn að ríkjum nútímans og menningu. Uppeldisvís-
indin eru reist á reynslu og starfi fjölskyldunnar, sem
uppeldisfræðingar iiafa numið af. En án uppeldisvísinda
nútímans myndi öll menning hrynja til grunna á fám
mannsöldrum. Það er þvi sjálfsskylda hvers rikis, að
vernda fjölskylduna á allan hátt og hlúa að starfi liennar.
Hvert það riki, sem á einlivern liátt lætur sundra fjöl-
skyldunni og hamla menntunarstarfi hennar, grefur sjálfu
sér gröf. Því að von ýmsra hugsjónamanna, að visindin
komist svo langt, að gela tekið uppeldið algerlega i sinar
hendur, liefir enn þá ekki rætzt. Og hún mun aldrei ræt-
ast. Heimauppeldið hefir verið vísindunum ótæmandi
þekkingarlind fram á þennan dag og mun ávallt verða.
Mannlífið verður ekki mælt og reiknað sem þríhyrningar!
Aðeins innsæi og næm tilfinning móðurinnar eru þess uin
komin, að vinda liiim óræða þátt í skapgerð Ijarnsins, svo
að því sjálfu og þjóðfélaginu verði til góðs.