Menntamál - 01.12.1942, Blaðsíða 36

98
mbnntamál
í starfi sínu lært af reynslunni um barnið, sem fór í sveit-
ina og hagnýtt sér þá reynslu?
Áður en ég vík að því, hvernig skólinn geti í starfi sínu
byggt á þessari reynslu og hagnýtt sér hana, þá vil ég
víkja að einni hlið þessa máls, en það eru barnabækurnar.
Bækurnar, sem börnin fá til lesturs á ýmsum aldri og
nefndar eru þessu nafni.
20. öldin hefir oft verið nefnd öld barnanna, af því að
aldrei hefir verið meira fyrir börnin gert, sem svo er kallað.
— Hja okkur hefir meðal annars útgáfa barnabóka verið
aukin mjög, en þó einkum hin síðustu ár. — Það er vitan-
lega gott, að börnin fái bækur, og það er skilyrði fyrir því,
að námsbækur barnanna komi að fullum notum, að þau
eigi þess kost, að lesa aðrar bækur, en þær sem námið í
skólunum heimtar að þau lesi. En það er sorgleg staðreynd,
að árin, sem útgáfa barnabóka er örust, eins og síðast-
liðin 10—20 ár virðist málþroska barna og orðaforða hafa
hrakað, einkum i fjölmenni kaupstaðanna, þar sem dag-
leg störf og götulíf krefst ekki nema fábreyttra orða og
fátæklegs orðaforða.
í huga manns vaknar þá sú spurning. Hafa barnabæk-
urnar verið þannig að efni og orðfæri, að börnin græddu
á lestri þeirra? Ég fullyrði það, að margar þeirra hafa
ekki stuðlað að því að auðga og fegra orðaforða barnanna,
og sumar þeirra gera börnin aðeins grunnfær í hugsun og
kenna þeim að fleygja frá sér öllu þungu lesefni, og þrek
þeirra til að brjóta til mergjar og einbeita huganum hefir
dvínað, við þetta auðmelta og fáskrúðuga andans fóður.
Barnabækur, sem skrifaðar eru á stíllausu og fáskúðugu
götumáli, svonefndu barnamáli um nauða ómerkilegt efni,
sem hvorki verkar á ímyndunarafl barna eða eykur þroska
þeirra, eiga ekkert erindi til barnanna.
Ég get ekki í þessu erindi fært full rök fyrir þessum
fullyrðingum mínum, með tilvitnunum og upplestri úr lé-
legum barnabókum, en ég vil vekja athygli á því, að ís-