Menntamál - 01.12.1942, Side 40

102
MENNTAMÁL
Hefir mér stundum virzt sem lítt námhneigð börn nytu
þarna efnis og frásagnar og beittu athygli og eftirtekt
á allt annan hátt en í venjulegum tímum, og mörg börnin
hafa reynt að fá sér þessar bækur til lesturs á eftir.
Þótt ég í þessari frásögn minni nefni ýmist, að ég lesi
sögurnar eða segi þær, þá er eiginlega hvorugt réttnefni.
Ef ég t. d. ætla að segja Laxdælu, þá les ég vandlega yfir
þann hluta sögunnar, sem ég býst við að fara yfir á 50
mínútum. Ég merki við þá kafla, sem ég sleppi úr og end-
ursegi, en hefi bókina liggjandi fyrir mér á borðinu og
ýmist les eða endursegi sem næst orðum bókarinnar. Mörg
börnin geta naumast fylgt þræðinum, ef lesið er á venju-
legan hátt. — Sömu aðferð hefi ég haft með skáldritin,
en þar les ég þó meria en ég endursegi. — í vetur fram
að jólum hefi ég lesið og endursagt æfisögu frú Curie,
en þar hef ég hlaupið alveg yfir suma kafla, en lesið aðra
alla án þess að sleppa úr einni setningu, til þess að stíll og
andi þess snilldarrits nyti sín sem bezt.
Ég hefi hér í fáum dráttum gert grein fyrir þvi, hvaða
aðferð ég hefi haft til þess að reyna að fá hinn upp-
vaxandi æskulýð til að lesa og skilja fornsögurnar og úr-
valsrit nútímans. Ef til vill hafa aðrir kennarar farið svip-
að að, og geta þeir þá borið þessa frásögn mína saman
við reynslu sína. Ég hefi í þessum tilraunum mínum viljað
hagnýta mér staðreyndir reynslunnar.
Það vita allir, að frásagnarlistin hefir verið þjóðareign
íslendinga. Um löng vetrarkvöld og dimma skammdegis-
vökur hefir íslenzk alþýða sagt sögur og hlustað á sögur
og þulur, og þetta hefir verið þjóðarinnar andlega líftaug.
Ég vil læra af þessari reynslu þjóðarinnar í skólastarfinu,
og flytja frásögn listrænna ritverka inn í skólastarfið. Með
því að segja og lesa fögur rit fyrir börnin er þeim opnuð
leið að þeim þroskalindum, sem góðar bækur geyma. —
Ekki get ég með rökum bent á annan sýnilegan árangur