Menntamál - 01.04.1961, Page 88

78
MENNTAMÁL
menningarlegra gerninga til þess að skilja þá sannmennsku viðleitni,
er í slíkum umræðum fólst. — Mér var því ekkert nýnæmi á því að
heyra rætt um Hallgerði. En mér var nýnæmi á frjósemi liugans, hug-
kvæmninni, fundvísinni á samhengi kjara og viðbragða, fordóma-
leysinu, samúðinni, mannúðinni, sjálfu viðhorfinu að rekja við-
brögð og ástríður til róta í stað þess að dæma og fordæma, að ég
ekki tali um orðgnóttina. — Þess má enn geta, að Karl var þegar í
skóla einn af þeim, er hljóta sérstaka einkunn í eyru nýsveina. Ég
trúði — og hugði það almannaálit, — að ekki væri þá annað meira
rithöfundarefni í Menntaskólanum á Akureyri. Enn var það vitað,
að Karl hafði ráðið að gerast læknir, áður en hann hóf mennta-
skólanám, og man ég, að mér þótti það undarleg ákvörðun væntan-
legs rithöfundar, en mér er ekki kunnugt, liversu snemma Karl
hefur valið sérgrein sína, tauga- og geðsjúkdómafræðina. Hitt undrar
mig síður nú en þá, eftir að ég skildi, að minnstur hlutur lífsins ger-
ist í orðum, töluðum eða skráðum, að ritstörf Karls hala fram að
þessu orðið miklu minni að vöxtum en ég hafði vænzt. Þó undrar
mig enn síður, að hann skrifar góða bók. — Það kemur engan veg-
inn af gamalli virðingu á orðlist Karls, né lieldur gamalli vinsemd,
að ég læt öldungis ógert að. segja honum fyrir verkum, hversu liann
skuli rita sínar bækur, þó að slíkar leiðbeiningar séu oft látnar ör-
látlega í té og trúlega í beztu meiningu. Ég læt mér nægja að biðja
í allri hógværð: Góði reyndu að fá tóm til að skrifa svolítið meira.
Á sama veg og þú myndir enn ganga með mér í öllum rólegheitum
milli Þverár og Helluár og leiða athygli að hversdagsmörkum átthaga
minna svo að nýtt ljós bæri á, er þér lagið að leiða lesandann um átt-
haga geðs og gerðar, svo að skilningur og heilindi verða meiri og
betri en áður.
Þess vil ég enn geta, að ég hef sannreynt, að bókin er leikmönnum
sérstaklega auðveld lesning.
Þessar línur eru jöfnum höndum skrifaðar til að þakka fyrir gott
verk og til þess að hvetja kennara og livern þann annan, er þessar
línur kann að lesa, til að kynna sér bók Karls vel og rækilega. Karl
auðkennir bók sína sem þætti um hugsýki ng sálkreppur. Mér er
þó nær skapi að minna á bókina, af því að hún veitir fræðslu og
birtir viðhorf, sem eðlilegt er að telja til almennrar sálarjraði, og
raunar suma þá þætti hennar, sem mestu varða í uppeldi. Og kröf-
ur Karls um verðleika sállæknis eiga að breyttu breytanda við kenn-
ara í meginatriðum:
„Framar öllu verður persónuleiki hans að vera tiltölulega heil-
steyptur, án verulegrar togstreitu og mótsagna, án sterkrar and-
úðar og hleypidóma. Hann verður að hafa áhuga á mannssálum, geta