Menntamál - 01.12.1969, Page 36

242
MENNTAMÁL
tekið í lögin. Ég held, að í fræðslulögunum frá 1936 og
frumvarpi því, sem þau voru byggð á, hali komið fram
nokkur stórhugur og framsýni, sem markað hafi spor í
þróun íslenzkra skólamála.
— Var eitthvað samband milli lögfestingar fræðslulag-
anna 1936 og stofnunar Ríkisútgáfu námsbóka?
— Að vissu leyti. Það standa að þessum hugmyndum
sömu aðilar, þ. e. kennarar og svo jafnaðarmenn á Alþingi,
og sá þeirra, sem átti rnestan þátt í að móta lögin um
Ríkisútgáfuna og fá þau samþykkt, var Vilmundur Jóns-
son landlæknir. Hann hafði eitthvað lesið um slíkt fyrir-
komulag á útgáfu námsbóka, ég held jalnvel, að hug-
myndin sé ættuð frá Rttsslandi.
hað sem knúði á um ríkisútgáfu var skortur námsbóka,
og kannski hefur það haft áhrif á þessa þróun, að árið
1930 gefur Samband íslenzkra barnakennara út Islands-
kortið, sem var afar rnikið átak á þeim tíma, og vel við
eigandi, að það skyldi gerast á þessu merkisafmæli 1930.
— Þú segir að Ríkisútgálan hali beinlínis orðið til af
þörf.
— Já, brýnni þörf. Við stóðum frammi fyrir þeirri stað-
reynd, að heimilin gátu ekki keypt þessar fábreyttu
kennslubækur, sem til voru. Auðvitað bar hinu opinbera
að hlaupa undir bagga, ef eftir því var leitað, en það var
ekki fyrr en um Jretta leyti, sem sveitarflutningar voru felld-
ir úr lögum, og margir foreldrar fóru í síðustu lög til sveit-
arfélagsins eða framfærslunefnda til að fá fátækrastyrk til
bókakaupa. Ríkisútgáfan var bæði hugsuð til að jafna fé-
lagslegan aðstöðumun nemendanna og stuðla að samningu
nýrra bóka.
— Tókst Ríkisútgáfunni að rækja þetta hlutverk?
— Já, við, sem Jrekkjum þessa tíma, álítum, að þarna
hafi útgáfan strax leyst mikinn vanda, Jró hún hafi haft
allt of lítil fjárráð, Jrví að gjaldið, sem foreldrar barna á
skólaskyldualdri greiddu, var mjög lítill peningur — og