Menntamál - 01.12.1969, Blaðsíða 98

304
MENNTAMÁL
ætlað er sem uppsláttarverk öðrum þræði. Sjálf bókin hefst svo á
inngangi, eins og vera ber. Þar virðist mér, að sú kenning uppeldis-
vísindanna, að ein aðferð sé annarri betri, sé kveðin niður — og
virðist mér brjóstvitinu gert fullhátt undir ltöfði. Á bls. 11 segir svo:
„í upphafi þessa máls var vikið að l'rjálsræði kennarans til að
velja sínar eigin aðferðir. Nú skal þessum línum lokið með þeirri
ósk, að val hans ráðist ekki eingöngu af bóklestri og kennslufræði-
fyrirlestrum. Heimsóknir til samkennara, sem beita ólíkum aðferðum,
geta heldur ekki skorið úr því, hvað bezt muni henta hinunt ein-
staka kennara. Hann verður sjálfur að leita þeirrar aðferðar, sem
honum lætur bezt.“
„Hér gæti nú verið amen eftir efninu,“ sagði síra Sigvaldi. Þetta
er sú kennslufræði í linotskurn sem bókin býr yfir. Ef lesandinn
leitar að ákveðnum svörum við kennslufræðilegum vandamálum, þá
getur hann lokað bókinni, því lítið er af beinum svörum í þá átt.
Á liinn bóginn er ýmislegt þar um uppeldisfræði almennt. Nú skal
það játað, að erfitt ntun oft að gera glögg skil milli þess, sem er
kennslufræði, og hins, sem er uppeldisfræði. Þó munu þeir kennarar,
sent fletta þessari bók, fremur leita kennslufræðilegra (didaktiskra)
svara en uppeldisfræðilegra (pedagogiskra), þótt beggja sé þörf.
Nýyrði eru í bókinni, og er eitt þeirra nýsi — og er það sama
orðið og hnýsni samkvæmt orðabók Freysteins Gunnarssonar. Það
virðist auðsætt af ívitnaðri vísu, að sá, sem nýsist, er einn gerandinn.
Þetta skiptir kannski ekki meginmáli, ef orðið er gott. Hitt er
lakara að mínum dómi, og þó í samræmi við álit það, sem bókin
túlkar á kennsluaðferðum, að þrátt fyrir það, að höfundur telur fáa
andvíga nýsikennslu nú orðið, þá finnur hann henni flest til foráttu,
enda afsakar liann skrif sín á bls. 69: „Hér að framan ltefur ekki
verið gert lítið úr eríiðlcikunum. Má vera að ýmsum lesendum
þyki gerður úlfaldi úr mýflugu, einkum þar, sem vikið er að aga.“
Þar sem talað er um kennslu með „episkop" segir svo: „Myrkvun
gerir nemendunum erfitt fyrir að skril'a hjá sér athugasemdir, og
þetta getur haft óheppileg áhrif á liegðun nemenda.“ Það er þó
viðurkennt af flestum kennslufræðingum, að upplýstur myndflötur
i myrkvaðri stofu sé mjög sterkur lil að halda athygli nemenda að
efninu, sem um er fjallað.
Á bls. 77 segir svo: „Skuggamyndavélar eru ætlaðar fyrir slíður eða
myndræmur og eru svo ljósmiklar, að ekki þarf að myrkva.“ Hvar fást
slíkar skuggantyndavélar hér? 1 bókinni úir og grúir af vafasömum
fullyrðingum af svipuðu tæi.
Nú ræðir höfundur urn hina „hefðbundnu kennslu" og skreytir
síður bókarinnar með meðfylgjandi blómum. Á bls. 89—91 ræðir