Æskan - 01.10.1970, Blaðsíða 19

ur stnum beztu fötum og með alvæpni. Beinagrindin bend-
ir til, að hann hafi verið hár og þrekmikill, rétt um 180
cm. Honum hafði verið komið fyrir I sérstöku grafhýsi I
skipinu. Rétt utan við skipið fundust bein af tólf hestum
að minnsta kosti og sex hundum, svo að ekki hefur höfð-
ingjann átt að vanta fylgd né farkost á sjó eða landi hinum
megin grafar. Eitt lltið og fágætt dýr á Norðurlöndum, —
páfugl, — hefur þó fengið að bera bein sin I skipi höfð-
ingjans. Er það talið benda til, að hann muni hafa metið
það meira en önnur dýr sin, eða jafnvel á einhvern hátt
táknað tign hans og vald.
[ skipinu fannst svo sægur margs konar muna. Má þar
fyrst og fremst nefna þrjá fremur litla báta, sem komið
hafði verið fyrir I framhluta skipsins, með árum, stýri og
öðrum búnaði. Þeir likjast I flestu bátum, sem til skamms
tlma hafa verið notaðir I Noregi, einkum við norðvestur-
ströndina. Tveir þessara báta hafa nú verið lagaðir og
sóma sér vel I Vlkingaskipahúsinu. Af öðrum tækjum og
munum má einkum nefna margs konar matartæki, stóran
ketil úr bronsi, útskorinn sleða, tvo Ijósastjaka, marga
spaða úr tré, koppa og kirnur, búta úr silki- og ullarefnum,
auk ýmissa smámuna úr málmi og tré.
í Oseberg-skipinu hefur verið jarðsett ung drottning, að-
eins 25—30 ára gömul, og ambátt hennar, allroskin. Graf-
arhaugur þessi hefur á sínum tlma verið glæsilegur minnis-
varði, því að hann hefur verið hvorki meira né minna en
40 metrar I þvermál og 6,5 metrar á hæð. Ýmislegt er
talið benda til, að þarna hafi verið grafin Ása drottning,
móðir Hálfdanar konungs svarta, svo að mikið hefur þótt
við þurla til að heiðra minningu hennar. í grafhýsi hennar
og farkost hefur llka verið lagt miklu meira verðmæti,
fjölbreyttari tæki og fleiri dýr en I hin skipin. Drottningu
skyldi ekkert skorta I hinum nýju heimkynnum. Þar skyldi
reisn hennar ekki vera minni en meðan hún dvaldi á jörðu.
— Af þvl helzta, sem fannst I grafhýsinu, má nefna sæng-
ur, dýnur, púða, teppi, ýmiss konar fatnað og skrautmuni.
Liklegt er talið, að grafhýsið hafi verið fóðrað innan með
myndateppum. Helztu munir og minjar I skipinu voru:
járnkatlar, handkvörn, fjórhjóiaður vagn, fjórir sleðar, vef-
stóll, austursker, matartæki og matvæli o. fl. o. fl. Loks
hafði 15 hestum verið komið þar fyrir, 1 uxa og fjórum
hundum. Skipið var víða fagurlega útskorið, og margt var
Ifka af smáum, útskornum hlutum. Þykir útskurðurinn benda
til þess, að gröf þessi sé frá seinni hluta 9. aldar.
Öll eru skipin llk hvað byggingarlag snertir. Gokstad-
og Oseberg-skipin eru mjög llk að stærð, en Tune-skipið
nokkru minna. Til þess að gefa hér nákvæma hugmynd um
stærð þeirra, skal nefnt, að Gokstad-skipið er 23,33 metrar
á lengd og 5,25 m þar, sem það er breiðast. Mastrið hefur
verið um það bil 12 metra hátt. Það er allt smíðað úr eik
og er talið, að það hafi vegið með öllum búnaði 20,2 tonn.
Sýna öll skipin glöggt, að kunnátta norrænna manna á
þessum tímum I skipasmiðalist hefur verið undra mikil.
Gokstad-skipið hefur verið sextán-sessa, þ. e. róið af
16 mönnum á hvort borð, eða alls 32 mönnum. Vissa er
fyrir því, að mörg víkingaskip voru miklu stærri, tvítug- og
jafnvel þrltugsessur, sem gátu rúmað 80—120 manns.
Telja vísindamenn, að á slikum skipum hafi vikingar ein-
göngu farið yfir Norðursjó og til annarra landa. En bygg-
ingarlag þeirra hefur örugglega verið það sama.
Hér kemur hjörtur, sem biður ykkur nú að gera til-
raun til að teikna fallega mynd af sér. Þið byrjið
eins og myndin að ofan sýnir og haldið svo áfram
og þá munið þið fá góða mynd fyrir viðleitni ykkar.
TEIKNIKENNSLA
Áiitið er, að Oseberg-skipið hafi verið eins konar
skemmtiskip drottningar — miklu iburðarmeira en yfirleitt
tíðkaðist.
Þessi þúsund ára gömlu skip segja því slna merku sögu,
tala sínu hljóða máli. íslendingurinn, sem er I hópi þús-
undanna, sem árlega heimsækja þetta safn, skilur e. t. v.
það mál öðrum betur. Hann dvelur þar þvl lengur en
nokkur hinna. I huga hans bregður upp mörgum myndum
hinna fornu sagna, þegar herskáir vlkingar sigldu þessum
drekum með gínandi trjónum til framandi landa, fóru ráns-
hendi um frjósamar byggðir og héruð og vöktu ugg og
ótta, hvar sem þeir komu og til þeirra sást. — Miklu frem-
ur minnist hann þó þess frábæra áræðis, þols og þraut-
seigju, sem forfeður okkar sýndu, er þeir lögðu frá Noregs-
ströndum á slíkum skipum yfir hina löngu og djúpu At-
lantsála, með konur sínar, börn og búslóð, til þess að
finna og nema fjarlægt eyland. Sá, sem farið hefur yfir
þetta mikla haf I misjöfnu veðri, þótt á göðum farkosti
sé, getur betur en annars gert sér I hugarlund, hvilík afrek
það hafa verið, er hann stendur hjá fleyjum þeirra. — Og
hann drúpir höfði I hljóðri aðdáun og virðingu.
Víkingaskipasafnið er krossmynduð bygging. Sá armur
þess, sem Oseberg-skipinu var komið fyrir I, var fyrst opn-
aður 1926. Annar og þriðji armur þess, með hinum skip-
unum tveimur, var opnaður 1932. En í fjórða arminum, sem
opnaður var nokkru síðar, hefur verið komið fyrir öllum
hinum fjölmörgu og merkilegu minjum, sem I skipunum
fundust. Sigurður Gunnarsson. — Framhald.
491