Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1927, Blaðsíða 14

184
Tvær konur.
IÐUNN
að hafa fyrir því að hugsa um þær ? Jú, mér fansf og
finst það enn. Sögurnar eru báðar sígildur sannleikur,
þótt þær hafi aldrei gerst. Þær eru sannleikur í æfin-
týraformi, staðfestur af reynslu þjóðanna gegnum þús-
undir ára. Munurinn er enginn annar en sá, að sögu-
lokin eru mismunandi af því að mennirnir eru misjafn-
lega bjartsýnir á ýmsum tímum og með ýmsum þjóðum.
Vér skulum snöggvast líta á þær saman.
Parisade eygir hátt upp á fjallstindi tilverunnar hina
þreföldu fullkomnu hugsjón mannanna. Fuglinn talandi,
sem alla hluti vissi, jafnvel leyndustu leyndardóma til-
verunnar, er ímynd hinnar æðstu speki. Syngjandi tréð
með munn á hverju laufi er ímynd hinnar fullkomnu
listar, og ljósgullna vatnið er tákn hinnar fullkomnu feg-
urðar. Þetta þrent er í sameiningu hin æðsta hugsjón
tilverunnar. Vður kann að virðast að inn í þetta vanti
kærleikshugsjónina, en svo er ekki, því að alviskan veit
að kærleikurinn er skilyrði allrar fullkomnunar og því
getur hvorki speki, list né fegurð verið fullkomin, ef
hann vantar. Að þessari fullkomnu hugsjón keppir Par-
ísade, og hún nær henni. Auðvitað er engin Parisade
til í þessum ófullkomna heimi. En skáldinu er ekki mark-
aður neinn bás. Hugur hans flýgur upp yfir alla heima
út í óendanleikann. Hann eygir takmarkið. Hann sér
Guð sem síðasta áfangastaðinn á þroskaleið mann-
anna. Skáldið ræðir ekki um framkvæmanlegar hugsjón-
ir í þessum heimi. Framkvæmdir þeirra eru að eins eitt
spor á óendanlegri þroskabraut. En þær eru smámynd-
ir af hugsjóninni miklu. Þessvegna verður sagan af Pa-
rísade lærdómsrík fyrir alla þá, sem einhverja hugsjón
eiga.
Hve vel þekkjum vér. ekki sannleikann, sem felst í
sögunni af Parisade. Hugsið þér yður, eins og skáldið,