Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1927, Blaðsíða 85

IÐUNN
Rúm og tími.
255
Talning þessi styðst við ljósmvndun — annars væri
hún engum fær. — Ljósmyndaþynnum, afarnæmum, er
komið fyrir bak við sterka sjónauka. Síðan er himininn
allur ljósmyndaður smátt og smátt á þessa leið. Því
næst eru ljósdeplarnir taldir í flokkum á mörgum reitum
víðs vegar um þynnurnar, og að lokum er reiknað út.
Af öllum þvílíkum talningum stjarna álykta menn nú orðið,
að stjörnumergðin í Vetrarbrautinni sé að vísu mjög há,
en þó endanleg tala. — Að vísu ná eigi ljósmyndaþynnur
öllum þessum aragrúa stjarna, sem menn ætla að sveimi
í Vetrarbrautinni, en æfinlega kemur það í ljós, þegar
skygnst er lengra og lengra út í djúpin, að hlutfallið
millum vaxandi tölu daufra stjarna og vaxandi flatar á
hvelfingu himinsins minkar og stefnir á núll. Það er:
Það þarf æ stærri og stærri flöt á keilubotni þeim,
sem ber fyrir ljósop sjónaukans, til þess að eygja nýja
stjörnu, til viðbótar því sem fyrir var. Stjörnusveipur
Vetrarbrautar gisnar því æ meir og meir, er utar dreg-
ur í rúmið, og stjörnuveldið, hversu stórt sem það kann
að vera, er þó endanleg stærð, umlukin miklu djúpi,
sem staðfest er millum heimskerfanna í alheimsgeimnum.
Gagnsæi rúmsins. Væru stjörnurnar óendanlega
margar, eða stjörnuveldin óendanlega mörg, og væri
stjörnum eða stjörnuveldum stráð jafnt út um allan
himingeiminn, þá verður eigi hjá því komist að álykta:
að sameinað geislaflóð allra þessara óteljandi sólna gerði
alla hvelfingu himinsins að einu skínandi Ijóshafi. Rann-
saka menn því gaumgæfilega, hvort eigi sé eitthvað það
til í rúminu, sem skyggi á ljósið eða deyfi það á leið
þess um geiminn, fram yfir það sem lögmálið um dreif-
ingu ljóssins mælir fyrir. — Nýjustu rannsóknir á ljósi
því, sem berst til vor frá fjarlægum stjörnum, staðfesta