Kirkjuritið - 01.07.1947, Blaðsíða 63

Kirkjuritið.
Menntun presta á íslandi.
243
legu alþingissamþykktar frá 1253, að þar sem greindi á
guðslög og landslög skyldu guðslög ráða, og megi hann
því í raun og veru kallast faðir kirkjuvaldsins á Islandi.
Um Runólf Sigmundsson (1264—1306) er þess áður
getið, að fyrir beiðni hans ritaði Grímur preslur Hólm-
steinsson Jóns sögu skírara, en sjálfur ritaði Runólfur
sögu Ágústínusar. Var hann skörungur mikill og nijög
handgenginn vini sínum Árna biskup Þorlákssyni í heimt
kirkjustaða, og hafa menntir eflaust blómgazt í klaustr-
inu þau 42 ár, sem hann var áhóti þar. Á dögum Þor-
láks Loftssonar, ábóta, fór og kennsla þar fram. Hann
bauð, árið 1309, lil sín Laurentíusi, síðar Hólabiskupi,
og liélt hann þar skóla um 12 mánaða skeið, „og kenndi
mörgum klerkum og bræðrum"1). En ábóti treystist
ekki að halda hann þar lengur sökum ýfinga kórs-
bræðra í Noregi. Hafði Jörundur biskup þó leyft hon-
um að fara hvert sem honum líkaði um ísland, þótt
eigi vildi liann þá gefa honum messusöng, vegna sund-
urþykkju þeirra, því að hann sagði að Laurentíus mætti
í klaustrum mikla nytsemd sýna í læringu og kennslu2).
Fólst í þessu mikil viðurkenning frá biskupi á liæfi-
leikum Laurentíusar, þó að striðleikar væri þeirra á
millum, og eins sýnir það liitt, að klaustrin voru í þann
4íma aðalmenntastofnanirnar.
Á dögum Þorláks I.oftssonar voru í klaustrinu þeir
Eysteinn munkur Ásgrimsson og hróðir Arngrímur
(líkl. Rrandsson, seinna prestur í Odda og ábóti á Þing-
eyrum). Þeir voru mikilhæfir að vitsmunum en minni
skapdeildarmenn og urðu ábóta erfiðir fyrir lausung
sína og hröktu hann jafnvel á brott. Ráðir komust þó
seinna til allmikilla mannvirðinga. Eysteinn var höfund-
ur Lilju, sem allir vildu kveðið hafa. Hann var sendur
út hingað til lands árið 1357 ásamt Eyjólfi Brandssyni,
0 Bisk. I, 824.
2) Bisk. I, 823.