Kirkjuritið - 01.12.1954, Qupperneq 37

SÍRA JÓN ÞORLÁKSSON Á BÆGISÁ
459
meir þó oft köld en heit,
hvílu, sem þráði þrátt,
þversynjað honum var,
og rór á engan hátt
unnt, nema þessarar.“
(Ljóðab. II, 536).
Eigi mátti hann þá gruna, að einmitt var að hefjast það
skeið ævi hans, er skapa mundi honum ævarandi langlífi
í endurminning alda og kynslóða.
Þegar séra Jón Þorláksson sezt að á Bægisá, undir árs-
lok 1788, var hann réttra 44 ára, og, eins og áður er sagt,
þjóðkunnur orðinn af verkum sínum. En þar hefst fyrir
alvöru sá þáttur í listamannsævi þessa fágæta snillings,
sem gerði hann að öndvegisskáldi aldar sinnar,
Að kviðlingum hans og lausavísum hefir áður verið
vikið. Sá skáldskapur aflaði séra Jóni mikilla vinsælda
og alþýðuhylli. Og eftirmæli hans voru mörg gerð af mikilli
snilld. En ekkert af þessu bar þó svo langt af, að honum
bæri öruggt sæti á innsta skáldabekk. Hér kemur annað
til og meira.
Með útgáfunni á Túllinskvæðum 1773 var nýtt spor
stigið í þá átt, að gefa Islendingum kost á að kynnast
kveðskap og orðlist annarra þjóða. Séra Jóni tókst þetta
verk framar vonum sem byrjanda og brautryðjanda, og
það var honum að ýmsu leyti sjálfum hollur og góður
skóli að glíma við þetta viðfangsefni, eins og sálmaþýð-
ingarnar, sem nefndar voru hér á undan. En samt var
eins og ekkert af þessu væri enn fyllilega við hæfi séra
Jóns Þorlákssonar og listgáfu hans samboðið. Það er at-
hyglisvert, að frumortur sálmur, sem hann yrkir að lík-
indum áður en hann tekur að fást við þýðingar úr dönsku
sálmabókinni, ber langt af öðru. Það er „Sumarkveðjarí'
fagra: „Sjá! Nú er liðin sumartíð, Hverrar Ijómi blíðu
blómi Hruman áður hressti lýð“. Ef til vill fegursti haust-
sálmurinn, sem enn hefir verið ortur á íslenzka tungu.
Komst hann þó ekki inn í sálmabók þjóðkirkjunnar fyrr