Kirkjuritið - 01.04.1977, Side 64

ur æðsta prestinum.“12) En heimildir
vorar beina þó einkum athygli að sam-
bandi hans við fólk, sem var úrkast
mannfélagsins. Honum var sem sé lagt
það til lasts, að hann væri „vinur toll-
heimtumanna og syndara.“K!)
Öbragðið af orðinu „tollheimtumað-
ur“ á rót sína í sérstökum aðstæðum
samtímans. Rómversk stjórnvöld inn-
heimtu óbeinna skatta og tolla með
aðferð, sem hætt var við að væri mis-
notuð. Hún var í því fólgin, að réttur-
inn til innheimtu var seldur mönnum
sem hið gróðvænlegasta fyrirtæki
(gríska orðið þýðir í rauninn „toll-
kaupandi"). Þessa innheimtu varð að
inna af hendi, og sjálfsagt hefði mátt
gjöra það á heiðarlegan hátt, en svo
virðist, sem óvandaðir menn hafi valist
til starfans, og varð hann illræmdur
af. Meðal Grikkja var „tollheimtu-
maður" skammaryrði. í Palestínu voru
skattarnir tekjur fyrirlitinnar, erlendrar
stjórnar eða innlendra stjórnenda, sem
voru taglhnýtingar hennar. Tollheimtu-
menn voru því í augum þjóðernis-
sinna engu betri en hverjir aðrir land-
ráðamenn, en auk þess var náið sam-
band þeirra við ,,óhreina“ heiðingja
afbrot í augum guðrækinna, ofstækis-
fullra Gyðinga. Þeim var því meinaður
félagsskapur við heiðvirða menn. Þetta
skýrir þá undrun og andúð, sem Jesús
mætti, er hann umgekkst tollheimtu-
menn. Og þessir vafasömu náungar
hafa bersýnilega kunnað betur að
meta félagsskap hans en andstæðinga
hans.
Nú gæti legið nærri að misskilja
þetta sem einskært félagslyndi. En
þar með er auðvitað ekki nema hálf
sagan sögð. Þegar Jesú var legið á
hálsi fyrir að vera í vondum félags-
skap, svaraði hann fyrir sig með nöpru
háði: „Heilbrigðir þurfa ekki læknis
við, heldur þeir, sem sjúkir eru.“u)
Þeir voru sjúklingar og hann læknii-'
inn; og mikill hluti lækningarinnar vat
einmitt fólginn í vináttu hans. Hann
dróst að þeim, sem sjúkir voru á sál
eða líkama, því að þeir þurftu þeirrar
hjálpar, sem hann gat látið í té.
Margar frásagnir guðspjallanna sýna
glöggt, hve skjótt hann brást við
slíkri þörf fyrir lækningu, hvort sem
meinið var líkamlegt eða siðferðilegt.
Með samúð og elsku og krafti, blés
hann sjúklingum sínum nýju trausti 1
brjóst, vaktí með þeim ,,trú“, en það
er orð, sem í guðspjöllunum felur í séf
traustið til gæsku Guðs og festuna,
sem það framkallar. Faðir nokkur kom
til Jesú, fullur örvæntingar, vegna þess
að sonur hans þjáðist af ólæknand1
sjúkdómi. „Ef þú getur nokkuð, Þa
sjá aumur á okkur og hjálpa okkur.“1‘')
Jesús svaraði: „Ef þú getur! Sá getuf
allt, sem trúna hefur.“ „Ég trúi,
hrópaði faðirinn, „hjálpa þú vantrU
minni." Það, sem í fljótu bragð'
gæti sýnst mótsögn í frásögn þessari,
er einmitt svo einkennandi fyrir JesU’
Þetta var það, sem hann gat gert fýr‘r
fólk, sem misst hafði móðinn. Það e<
næstum hranalegt, hvernig manninua1
er ansað. Svo er saga af manni, seF1
hafði gefist upp fyrir meini sínu, P'
læknandi máttleysi. Og í mörg ar
hafði hann alið á umkvörtunarefni, seh1
afsakaði aðgerðarleysi hans sjálf5
(„Það fer alltaf einhver annar ofan [
á undan mér.“) „Viltu verða heill?
spurði Jesús. „Taktu þá sæng Þ<°a
og gakk.“10) Samúð og meðaumku^1
62