Kirkjuritið - 01.04.1977, Blaðsíða 71

^Jidar um mannréttindi sín, efnahags-
9 °9 Pólitísk, heldur hafa þær einn-
9 vaknaö til nýrrar vitundar um menn-
9arleg verSmæti sín og öðlazt stolt
legaSan^ær'n9u á hinu menningar-
v k'.iri<jur þriðja heimsins gátu engan
sgrnn farið varhluta af þessum hröðu
hát/°ttæl<U breytin9um- En a hvern
hg- Þær bata verkað á kirkjur þriðja
_ 'rnsins er önnur saga. Kirkjan hefur
að^ssu.m óeimshlutum vaxið og dafn-
VQrUndir verndarvæng stórþjóða, sem
le n Um iei® riýlenduþjóðir — vissu-
gn meb ^éeinum undantekningum.
þró Sem detur ter hefur þjóðfélags-
UnnUnin einni9 átt sér stað innan kirkj-
átt ^ °g Jatnvel í ótöldum tilvikum
att Þar upptök sín.
þ 'nar svonefndu ,,ungu kirkjur“,
sern ^*.1” ,<iri<jur í þriðja heiminum,
boR ^inni^ bata verið nefndar „kristni-
vituSHÍrkjUr“- bata vaknað til nýrrar
samh Um blutverk sitt °9 eðli, sem
lags æriie9 er við hina nýju þjóðfé-
hfiil' °9 menningarvitund þjóða þriðja
rnót SmS Þær hafa se® Þörfina á að
9uðsdýrkim 6Í9in guðfræði’ byggja
Urn . y un Slna a rnenningararfi sín-
eiain fy"ja setnuðinn upp í stíl við
heim' felagsvitund o. s. frv. í þriðja
ðdðfræiv1 hSÍUr Sem sagt sProttið pý
frggQj,, !’ sem nefna mætti „heimaguð-
beimischloTfðabir9ða (á Þýzku; ”ein'
Urn sche Theologie”). i stórum drátt-
flokk 3 skipta heimaguðfræðinni í þrjá
við . ’ sem hver um sig er kenndur
trceðiSl ^ .beimsaitu' Þ- e. afrísk guð-
9uðfræðS'fk. guðtræði °9 s.-amerísk
leitt k-111 SU siðastnefnda samt yfir-
,,ThBr!i Uð ,,treisis9uöfræði“, á ensku:
°9y of Liberation”). Hér verður
leitazt við að gefa orfurlitla mynd af
þessum nýju en mjög svo forvitnilegu
viðhorfum innan nútímaguðfræði.
2. Uppgjör hinna ungu kirkna
Ahrif þessarar guðfræði eru býsna
margvísleg. í fyrsta lagi eru áhrifin
gífurleg innan þriðja heimsins, þar
sem kirkjan verður að gegna hlut-
verki sínu í samfélagi hraðra og rót-
tækra breytinga eða í samfélagi, þar
sem ríkir nýlendukúgun, kynþátta-
hatur, hugsjónakúgun o. s. frv. í öðru
lagi eru áhrifin veruleg á evró-amer-
íska guðfræði. Um aldir hefur guð-
fræðin verið hugsuð út frá hugmynda-
fræði og menningarvitund vesturlanda-
búa, vestræn heimspeki hefur legið til
grundvallar trúfræðikerfunum og sið-
fræðinni. Grísk heimspeki er guðfræð-
inni og kirkjunni svo rækilega í merg
og blóð runnin, að erfitt hefur reynzt
að endurheimta hinn hebreska menn-
ingargrundvöll Biblíunnar, hvað þá að
gefa hjálpræðisboðskapnum frelsi til
að skjóta rótum á þriðja heims grund.
Nú finnur guðfræði vesturlanda sig
skyndilega eins og hlekkjaða við
ákveðna heimsmynd hins vestræna
menningararfs. Segja má, að vestræn
guðfræði hlusti um þessar mundir á
,,uppgjör“ hinna „ungu kirkna” og á
það uppgjör er ekki ævinlega þægilegt
að hlýða. Engu síður eygja margir vest-
rænir guðfræðingar einmitt í uppgjöri
þessu endurnýjun innan guðfræði og
kirkju. Menn fýsir orðið að heyra,
hvernig hjálpræðisboðskapurinn um
Krist hafi fest rætur, þroskazt og þorið
ávöxt í öðrum menningarlegum jarð-
69