Gripla - 01.01.1984, Blaðsíða 272
268
GRIPLA
Eins og síðar verður nefnt hér (s. 278), spyr Sveinn Jónsson í bréfi til
Worms 21. ágúst 1642, hvort nokkur hafi sent honum Brynhildarljóð
gömlu, en Worm segist 14. júní 1643 aldrei hafa séð þau.7 Sá möguleiki
er fyrir hendi, að Worm hafi ekki tengt Brynhildarljóð við fyrrgreindan
kafla úr Völsunga sögu. Worm hefur e. t. v. ekki gert sér grein fyrir, að
um rúnir var fjallað í vísunum, því að vitað er, að hann var aldrei vel
að sér í íslensku.8 Þessi möguleiki verður þó að teljast mjög ólíklegur.
í seinni útgáfunni frá 1651 á Danica literatura var aukið inn í 5. kafla9
tilvísun í sögu Sigurðar Fáfnisbana, nefndar tegundir rúna, en framan
við þær er vísan: ‘Sigrúnar skaltu kunna’ skrifuð með rúnum. Allur
þessi texti er úr Völsunga sögu. Það er ekki líklegt að þessi rúnaviska í
seinni útgáfunni á Danica literatura sé komin úr þessu glataða handriti
með ýmsum kvæðum sem Magnús sendi Worm 1632, heldur gæti hún
alveg eins verið komin úr handriti orðabókar Magnúsar Ólafssonar,
Specimen Lexici Runici, sem Worm gaf út árið áður, eða 1650, en þar
eru öll uppflettiorð prentuð með rúnum. Þessi rúnaþáttur úr Bryn-
hildarljóðum hafði þá verið prentaður 1645 í Saxaskýringum Stephan-
iusar, Notæ uberiores, og þá eftir handriti orðabókarinnar10 eins og
síðar segir (s. 270).
Fyrst minnist Worm á nauðsyn þess að semja slíka orðabók í bréfi
til Magnúsar Ólafssonar 24. maí 1635.11 Magnús lést 1636 og fékk
Worm hreinrit bókarinnar frá Jóni í Laufási 1638 og 1639.12 Það er
ekki varðveitt, en eftirrit þess, sem Stephanius skrifaði handa sjálfum
sér er í DG 55 í Uppsölum.13 Þar eru — ef miðað er við Völsunga sögu
— 7.-14. vísa í Sigurdrífumálum, sem einnig eru prentaðar í orðabók-
inni. Textarnir í R:702, 55 og Specimen Lexici Runici eru náskyldir, en
hvorki 702 né 55 eru handrit orðabókarinnar sjálfrar. Skyldust eru 55
og orðabókin, enda bæði komin af sama forriti. Þessar uppskriftir
nefnir Magnus Olsen ekki í útgáfu sinni af Völsunga sögu. Anthony
Faulkes taldi trúlegt, að þessi kafli Völsunga sögu í orðabókinni væri
7 Sama rit. 251-252, 478.
8 Sama rit. xviii.
9 Ole Worm. Runir seu Danica literatura antiqvissima. Kbh. 1651. 35.
10 Jakob Bsnediktsson. íslenzkar heimildir í Saxo-skýringum Stephaniusar.
110. (Landsbókasafn íslands. Árbók. 3.-4. 1946-1947. Rv. 1948. 104-114.)
11 Bibl. Arn. VII. 235-236, 466-467.
12 Sama rit. 450—451.
13 Sama rit. xviii.