Eimreiðin - 01.06.1922, Blaðsíða 54

eimreiðin
Ritsjá.
Dr. Jón Helgason: ISLANDS KIRKE fra Reformationen til vore
Dage. Q. E. C. Gads Forlag. Kbh. 1922.
Biskup vor er starfandi maður. Hann kann ekki við það, að grafast
Iifandi í manntalsskýrslum og embættisbréfum, eins og sumir sýnast ætlast
til um biskupinn, heldur vill hann halda áfram að vera guðfræðingur,
lærður maður og rithöfundur, og verður ekki annað séð en það eigi fuh
eins vel við. Ekki er þó þetta svo að skilja, að hann slái slöku við
embættisrekstrinum, því að flestir munu finna vel, að það er til biskup
yfir kirkju landsins.
í síðasta hefti var minst á litla bók á sænsku eftir biskupinn. En hér
er nú að ræða um aðra og stærri bók, kirkjusögu íslands frá siðaskift-
unum til vorra daga, bók, sem er alls hálft þriðja hundrað stórar blað-
síður, og hefir dansk-íslenska kirkjunefndin gengist fyrir útgáfu hennar.
Þegar undan eru skildar kirkjusögur þeirra Finns og Péturs, þær hinar
latnesku, það sem þær ná, er þetta ýtarlegasta og skilmerkilegasta kirkju-
saga fslands um þetta tímabil, og reyndar sú eina.l sem svo getur heitið.
Þessi bók er því í raun réttri frumsmíð, og þegar af þeirri ástæðu merki-
leg bók. Auk þess er þetta efni, saga landsins hinar síðari aldirnar, ákaf-
lega ilt efni viðureignar sakir þess, hve efnið er lítið og illa undirbúið,
óplægt að mestu og ógreiðfært, nema það sem Fornbréfasafnið nær, en
það er minst. Úr því tekur við ægilega mikið og sundurtvístrað efni, sem
ilt er að spenna yfir svo vel sé, og ekki fyrir aðra en þá, sem hafa bæðt
kjark og járnbenfan vilja að leggja út í það.
Biskup vorn skortir hvorugt, og að hann hefir einnig til brunns að
bera yfirgripsmikla þekkingu á efninu sýnir þessi bók. Að vísu er þar
ekki gerð tilraun til þess, að tæma efnið, heldur er hér um að r*ða
yfirlitsverk, en alt um það verður ekki slíkt gert, nema vita svo miklu
meira, og geta vinsað með valdi hismi frá hveiti.
Bókinni er skift í 5 langa kafla, og gerir það hana dálítið erfiðari af-
lestrar, að henni er ekki skift í styttri kapítula með yfirskriftum.
I. kafli hefst með stuttum inngangi um aldirnar á undan, klerkaveldið.
en brátt kemst þó höf. að efninu, og hefur frásögu sína með þeim 08'