Eimreiðin - 01.04.1923, Blaðsíða 15

eimreiðin NORSK ÞJÓÐERNISÐARÁTTA 143
félaga. Vilja sumir telja það rit mjög merkt fyrir norska mál-
sögu og þjóðernisvakningu. Þannig segir t. d. Moltke Moe í
sNordmænd i det 19.ende Aarhundrede«, að með því hafi
norskur stíll og málblær fyrst komið inn í norskar bókmentir.
En þessi rit voru ekki ein á ferð. Árið 1848 kom þjóðkvæða-
safn, er Magnus Brostrup Landstad gaf út. Rudolf Keyser og
Munch gáfu út fornlög Noregs 1847. C. R. Unger byrjaði að
9efa út forníslenskar og fornnorskar bókmentir. 1847 kom út
fornnorræn málfræði eftir þá Unger og Munch. Keyser og
Munch skrifuðu um norræna goðafræði. Keyser skrifaði (1843)'
um þjóðerni Norðmanna (Om Nordmændenes Herkomst og
Folke-Slægtskab), þar sem hann freistaði að leiða ný rök að
sjálfstæði norsks þjóðernis gagnvart hinuní Norðurlandaþjóð-
unum með því, að Norðmenn væru annar germanskur þjóð-
ffokkur, er komið hefði aðra leið til Skandinavíu. Og rétt um
sama leyti kom Wergeland fram með hugsunina um samfelda
þroskasögu norsku þjóðarinnar og norsks þjóðernis jafnvel á
uiðurlægingartímunum. jafnframt þessum andlegu straumbreyt-
mgum höfðu bændurnir og öll alþýða unnið aukið sjálfstæði
°9 vaxið sjálfsþótti að sama skapi. Og svo berast boðar
febrúarbyltingarinnar 1848 til Noregs og lyfta þessari öldu
er>n hærra. Það má jafnvel sjá á nafninu á málfræði Aasens.
^egar hún kom út í mars 1848, hét hún »Det norske Folke-
sProgs Grammatik« (málfræði norska þjóðmálsins), en fram á
s>ðustu stundu hafði hún heitið »Det norske Almuesprogs
Qrammatik« (málfræði norska alþýðumálsins). — Alt þetta
studdi að því, að vísindastarfi Aasens var tekið svo sem
raun varð á.
Og svo er það undir áhrifum þessara hreyfinga, sem Aasen
v>nnur að því, eftir að hann hefir lokið málfræðinni og orða-
bókinni, að finna alnorsku ritmáli fastan grundvöll. Verið get-
Ur, að mörgum virðist svo, að þetta geti ekki hafa verið mjög
erfitt verk, þar sem ritmál flestra þjóða hefir komið upp
n®rri því eins og af sjálfu sér. En hér stóð sérstaklega á.
^etta mál varð að berjast til sigurs við ritmál, sem þjóðin
^afði og var svo skylt talmáli hennar, að eigi kostaði mjög
mikla fyrirhöfn að skilja það. Grundvöllurinn varð líka að
Vera svo traustur, að hann gæti staðist árásir harðsnúinna