Eimreiðin - 01.04.1923, Qupperneq 36

164
NORSK ÞJÓÐERNISBARÁTTA
eimreiðiN
með hverju ári, sem líður, en ríkismálið hefir jafnframt faerst
mjög mikið nær því. En aðstaðan hefir breytst eigi alllítið við»
að nú er ekki lengur um norskt og danskt mál að berjast,
heldur borgamál og sveitamál. Og þá veltur á, hvor sterk-
ari er, borgamenningin eða sveitamenningin. ískyggilegast er
nú fyrir landsmálið, að sá hluti þjóðarinnar, er býr í sveitun-
um, minkar altaf vegna hnignunar landbúnaðarins og vaxandi
iðnaðar og siglinga. En varla er hugsanlegt, að norska þjóðm
geti unað því til lengdar, að hafa tvö mál, þótt skyld séu.
Því eru líkur til, að nú, þegar bæði málin eru orðin innlend,
renni þau smátt og smátt saman. Sigurinn verður þá ekki i
því fólginn, að annað málið reki hitt úr landi, heldur í hinu,
hvort þeirra leggur meira til máls framtíðarinnar. Og þar
kemur aftur til greina, hvort meira má sín, það, sem þjóðleð'
ast er og heilnorskast í norskri menningu, eða hitt, er meir
hefir orðið fyrir erlendum áhrifum. Og þá finst mér engum
geta blandast hugur um, hvorri stefnunni hann á að óska
meiri sigurs.
Okkur íslendingum er þessi þjóðernisbarátta Norðmanna
þess verð, að veita henni athygli meir en við höfum gerí-
Við höfum sjálfir orðið að berjast talsvert líkri baráttu. Sá er
aðal-munur á, að við höfum varðveitt betur forna, andleg3
menningu, og höfum því meir varið þjóðleg menningarverð-
mæti, en síður orðið að skapa þau en Norðmenn, eða vinna
aftur það, sem við höfum tapað. Barátta Norðmanna ætti að
sýna okkur ljóst, hvers virði það er, sem við eigum. Slík bar-
átta væri eigi háð fyrir ekkert. Þjóðernismennirnir norsku
skoða líka hvern sigur stefnu sinnar áfanga á leið þjóðarinnar
heim til sín — þá fyrst finni hún sjálfa sig, sinn eigin aðal,
er hún á heilsteypta, þjóðlega menningu. Barátta okkar fyrir
íslenskri þjóðmenningu á vafalaust eftir að harðna. Horfur
eru á, að landbúnaðurinn hætti að vera aðalatvinnuvegur
þjóðarinnar, en við fáum iðnað, og fiskiveiðar, verslun og sigl'
ingar aukist. Með breyttum atvinnuháttum hlýtur að verða
breyting á andlegri menningu. Og þegar hraði þjóðlífsins hlýtur
jafnframt að vaxa, verður að kalla meir fram frumleik þjóðar-