Eimreiðin


Eimreiðin - 01.04.1923, Blaðsíða 32

Eimreiðin - 01.04.1923, Blaðsíða 32
160 NORSK ÞJÓÐERNISBARÁTTA eimreiðiN landsmáli í síðustu tíð má nefna Peer Sivle, Anders Hovden, Lars Eskeland o. fl. Enn þá hefir þó andstöðuflokkurinn fleiri bestu rithöfundana. — I málvísindum hafa þeir Hans Ross, Alf Torp og Marius Hægstad haldið áfram starfi Aasens. Á síðari árum hefir málstríðið oftast farið hljóðlátlegar fram ■en í byrjun, þegar norsku málstefnurnar voru fyrst að ly^3 gunnfánanum. Það hefir mest verið smáskærur um einstakar kirkjur og skóla, og þótt það hafi líka stundum verið háð fyrir alþjóð, hefir varla verið sem fyr, að flokkarnir hafi boðið út öllu einvalaliði sínu. Svo má heita, að á seinni árum hafi sóknin verið nær því alt af af hendi landsmálsmanna. Þó hóf hinn flokkurinn gagnsókn allharða haustið 1908, og tókst þa eð hnekkja nokkuð íramsókn landsmálsins í bráð. Björnstjerne Björnson fór þá herferðir um landið gegn landsmálinu og gekk berserksgang eins og ætíð, er honum var mikið í hug- »Eg og Ibsen«, sagði hann við landsmálsmenn, »höfum gefið ykkur bókmentir á þessu máli (þ. e. ríkismálinu), og þið skuluð sannarlega fá að kenna á því«. Á því er heldur enginn efi. að nú standa framsókn landsmálsins mest í vegi bókmentir þær, er þjóðin hefir eignast á dönsku og ríkismáli, því það er meiri hluti bestu bókmentanna. — Til þess að hverfa alveg til síns þjóðlega máls, verður þjóðin að ganga á snið glæsilegasta þátt þroskasögu sinnar. Hingaðtil hefir aðallega verið litið á þjóðernisbaráttuna norsku, sem stríð við andstæða stefnu, og einkum upptök og fram- sókn landsmálsins gegn dönskunni og ríkismálinu. En að síð- ustu skal lauslega sýnt, að innan þessara andstæðu stefna hafa líka barist ólík öfL Því hefir hvorug stefnan haldist óbreytt, heldur hafa þær dregist eigi alllítið hvor að annari. Ef til vill er sú breytingin mest, að danskan í Noregi er orðin að norsku ríkismáli, sem nú má skoða sem norskt borgamál, en eigi dönsku. Þessi breyting hefir orðið smátt og smátt, og er baráttan við landsmálið vafalaust mjög orsök til þess. Sú stefna, er hófst í málstríðinu með Ivar Aasen, uar svo róttæk, mál hans var fjarlægara því máli, er málstríðs- menn á undan honum vildu hefja, en það mál dönskunni-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Eimreiðin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.