Eimreiðin - 01.10.1924, Síða 50

362
SKÁLDIÐ BYRON LÁVARÐUR
eimreiðiN
um. Segja má því að lífsskoðun Byrons sé neikvæð, að hann
leggi fremur í rústir en byggi. Svo er að vísu, en þannig
greiddi hann veg hinu nýja. Aðrir komu eftir hann og reistu
nýjar og traustari mannfélagshallir á rústum hinna feysknu oS
fúnu, sem hann hafði niður rifið. Eigi má oss gleymast, að
Byron var barn sinnar aldar, og ber oss því að líta á hann
sem talsmann hennar. Hann túlkar oss í ljóðum sínum kvart-
anir og vonbrigði, óskir og órætta drauma samtíðar sinnar.
Hann var heimsborgari í orðsins dýpsta skilningi, því að hann
lét sér ekkert mannlegt óviðkomandi. Mestu áhugamál allra
þjóða eru efni ljóða hans, margra hverra, þessvegna fundu
þau bergmál í brjóstum manna um heim allan. Ritdómara
greinir á um listgildi verka hans, um áhrifavald hans hefur
enginn ágreiningur verið og getur enginn orðið. Á því sviði
stendur hann að eins Shakespeare einum að baki. Um alla
Norðurálfu bergmáluðu skáldin söng hans, frá Noregi til
Ítalíu, frá Frakklandi til Rússlands. Vfir Atlantsála til Vestur-
heims náðu áhrif hans einnig. Svo víða átti hann ítök í hug*
um manna. Til íslands bárust einnig boðaföll af bylgju þeirri
í bókmentaheiminum, sem hann hafði af stáð hrundið. Ma
greina þangað tvo meginstrauma áhrifa hans.
Heinrich Heine, góðskáldið þjóðverska, var hinn mesti að-
dáandi Byrons og lærisveinn. Gerðist hann slíkur forkólfur
bókmentastefnu hans á ættjörð sinni, að hann er nefndur »þýzk-
ur Byron«. Bar mest á því á þeim árum er hann reit »Buch
der Lieder«. Eru þau ljóð hans mjög byronsk í anda og
hugsun; en fjöldi þeirra hefur þýddur verið á íslenzka tungu-
Óbeinlínis hafa því þannig borist til íslands byronsk lífsskoð-
un og hugsunarháttur, kennir þessa í ýmsum kvæðum ]ón-
asar Hallgrímssonar og Benedikts Gröndal, Jóns Ólafssonar,
Kristjáns Jónssonar, Hannesar Hafsteins og Jónasar Guð-
laugssonar.
Hinn meginstraum byronskra áhrifa á íslenzkan kveðskap
má rekja beint til skáldsins sjálfs. Gætir þeirra einkanlega >
ljóðum Gríms Thomsens, þeim er hann orkti 1840—46, 0°
um það leyti var hann einmitt að vinna að riti sínu »Um
Byron lávarð« (Om Lord Byron), er hann hlaut meisíara- og
síðar doktorsnafnbót fyrir og prentað var í Kaupmannahöfn