Eimreiðin - 01.10.1924, Síða 65

EIMREIDIN
RITSJÁ
377
hafi -ír (en ekki -atj í flt. Bárðr og Þórðr koma máske ekki fyrir í flt.
■ fornu máli, en völundr kemur að minsta kosfi fyrir í flt. (í Hrólfs sögu
kraka, k. 4) og heitir völundar, en ekki völundir.
I § 334 er gumi notað sem beygingardæmi og í § 336 segir, að t. d.
arfi, bardagi, dropi, félagi, hanzki, tími o. s. frv. beygist á sama hátt.
Samkvæmt því heita því þessi orð í ef. flt.: arfna, bardagna, dropna, fé-
f^gna, hanzkna, tímna o. s. frv. (eins og gumna).
I § 356 er gás beygingardæmi og í § 359 segir, að eins og það orð
beygist dreif, eik, fló o. s. frv. Það liggur þá (að minsta kosti fyrir út-
iending) næst að álykta, að nf. flt. sé dreifs, eiks, flæs o. s. frv., eins og
9a?ss, þó kunnugir viti, að s stendur þar í staðinn fyrir r (tillíking), svo
eð gás er að því leyti óreglulegt, en þess alls ekki við getið.
En auk þess, að beygingardæmin eru stundum óheppilega valin, brestur
°9 stundum á nákvæmni í upptalningunum, þar sem um afbrigði er að
r»ða. Þannig segir í § 290, að orð, sem enda á -ill beygist sem himinn.
Samkvæmt því ættu t. d. lykill, ketill að heita í þgf. eint. lykli, ketli og
‘ nf. flt. lyklar, ketlar, því ekki er þess látið getið, að þessi orð missi
hljóðvarpið í hinum samandregnu myndum og verði því lukli, katli og
hiklar, katlar.
I § 317 stendur Húnir og Hýnir, en þess látið ógetið, að orðið heitir
n®stum ætíð Húnar, en Húnir er hrein undantekning, sem að eins kemur
fyrir á einum stað.
í § 320 segir, að sum orð, er beygjast sem elgr, hafi að eins -s (en
ekki -jar) í ef. eint., og þar meðal annars talið viggr. En það orð hefur
líklega aldrei til verið sem kk.-orð I gildu fornmáli, heldur síðar myndað
af helberum misskilningi. Orðið er hvk. og heitir vigg og því náttúrlegt,
það heiti viggs í ef. eint., enda rétt tilfært í § 294.
1 § 323 ségir, að stoð beygist sem ást og heiti því stoðir í nf. flt., en
þess alls eigi getið, að það heitir Iíka (og í fornu máli oftar) stoðr (steðr).
I § 225 segir, að spöng, stöng, töng beygist sem höll, og heifi því í
nf- flt. spangir, stangir, tangir, en þess ekki getið, að þau heiti líka
spengr, stengr, tengr, þó úr því sé reyndar bætt með því að telja þau
■íka upp í § 359.
Annars gæti ýmislegt verið að athuga við nafnorðakaflann. Þannig er
*• d. í § 332 talað um ju-stofna og svo bætt við: „Flest ju-stofna orð
keygjast eins og a-stofnar eða i-stofnar í íslenzku." Og svo kemur heil
runa af þesssum ju-stofna orðum, án þess að maður fái nokkuð um það
að vita, hver af þeim beygist sem a-stofnar og hver sem i-stofnar. Það