Eimreiðin - 01.07.1927, Síða 56

248
BARÁTTAN UM OLlUNA
EIMREIÐIN
smiðanna, þangað til það rann upp fyrir ráðandi mönnum,
að vélarnar gætu orðið mestu þing til manndrápa. Og ófriðn-
um er það að þakka, að menn fljúga nú yfir heimshöfin og
kringum hnöttinn.
Og það sem gerir olíubaráttuna enn skæðari er það, að
vísindamönnum kemur saman um, að það sé ekki nema til-
tölulega lítill forði af olíu til í heiminum — ekki nema til
nokkurra áratuga.
II.
Notkun kola er gömul, en þá fyrst hófust þau til vegs, er
farið var að nota þau sem orkulind. Framleiðslan fór vaxandi
fram að 1860, en eigi í stórum stíl, og var þá orðin um 120
miljónir smálesta á ári. (Jm sama leyti kom olían til sögunnar,
en eigi að síður margfaldaðist kolaframleiðslan næstu áratugi
og hefur ávalt verið yfir 1100 miljónir smálesta á ári, síðustu
árin. — Árið 1920 framleiddu Bretar 230, Bandaríkin 458,
Þjóðverjar 168, Frakkar 25 og Belgar 22 miljónir smálesta
af kolum. Menn áætla, að í námum þeim, sem nú eru kunnar,
sjeu um 500,000 miljónir smálesta, og mundu þær því nægja
í 400 ár, með líkri eyðslu og verið hefur síðustu árin. En
þrátt fyrir olíu og vatnsorku má eins vel gera ráð fyrir, að
kolaeyðslan fari vaxandi vegna hinnar sívaxandi orkuþarfar.
Kolaeyðslan tífaldaðist á árunum 1850—90, og ætti hún enn
að vaxa frá því sem nú er, yrði þess ekki langt að bíða, að
heimurinn yrði kolalaus. — —
Grútarlampinn er bernskuminning miðaldra manna, en ungu
kynslóðinni fornaldarsaga, og eru þó ekki liðin nema 67 ár
síðan steinolían kom til sögunnar. Utbreiðsla hennar var
hraðari en grammófónanna, og er þá langt til jafnað. Árið
1859 var fyrsta lindin, sem nokkru nam, tekin til notkunar,
— hún var í Titusville í Bandaríkjunum og gaf hér um bil
eina tunnu, 160 lítra, á klukkustund. Þegar þetta spurðist,
breiddist olíufaraldur um alla Ameríku, að sínu leyti eins og
þegar gullið fanst í Kalíforníu skömmu áður. Um 2000 leit-
arholur voru boraðar árið 1860, en algerlega skipulagslaust.
Menn rendu blint í sjóinn, árangurinn varð lítill, og flestir