Eimreiðin


Eimreiðin - 01.07.1927, Síða 83

Eimreiðin - 01.07.1927, Síða 83
eimreiðin BRÉF UM MERKA BÓK 275 háttlaust er, og týnist. Nú höfum við, sem getum lesið ís- lendingasögur, ærinn styrk af þeim. Þó sjáum við og finnum, að erlend áhrif eru svo mögnuð, að þau glepja okkr sýn. Hugsunin verðr erlend, eins og til dæmis þegar góðr höf- undr segir: »Jeg varð allur að einni hlust«. Orðavalið ber og stundum erlendan keim, þótt eigi sje notuð erlend orð, setn- ingaskipun er hjá mörgum erlend, og þar við bætist háttleysið. Allt þetta átti Ari prestr við að stríða, en vann þó sigr á því. Talandin. — Þegar feðr vorir færðu í letr sögurnar, var þá, eins og nú, þrenns konar »mál« í tungunni, talandin, hrynjandin (háttbundið frásagnamál) og kveðandin. Talandin er hið lifandi mál. Hún er að vísu háttbundin mjög, en er þó mesti gallagripr. Mörgum og þó einkum óvönum er nokkr styrkr að því að gera sjer far um að skrifa eins og þeir tala. En ekki má mikið að því gera. Hroðvirkni og hröslarabragr einkennir mjög. málfar þeirra, er þetta gera. Orðavalið verðr ekki ávalt gott, setningaskipun lítt vönduð, Sreinirinn lafir í öðru hvoru nafnorði, og læpubragr verðr á fnálinu. Hrynjandilýlin verða mörg. Er sem margar hendingar hafi það, er kalla mætti rekkigalla. Það nefna danskir íþrótta- rnenn »Holdningsfejl«. Talandin hefr þennan mikla galla, að efnisáherzlur eru í henni tíðar. Hún brýtr bág við eðli máls, þegar minnst vonum varir. Hún hefr það til að leggja niðr tvo eða þrjá bragliðu í róm- dæld og lyfta svo einu orði eða setningahluta upp úr öllu valdi. Skal hjer bent á dæmi: Það var ekki fyrr en um átta hundruð. Maðr nokkr, sem verið hefr lengi erlendis, vildi að hend- ln9ar þessar væri bornar fram, sem hjer er sýnt. Hann kvað áherzlu lenda á orðinu »fyrr« og svo á orðinu »átta« og aukaáherzla á orðinu »hundruð«. En enginn myndi yrkja svo. Og undarlega er íslendingum brugðið, ef þeir lesa svo ahir. Liggr nær að segja, að slík talandi sem þessi, sje ekki ^slenzk, heldr dönsk. íslendingar herða á orðinu »ekki«, og her tvent til þess. Annað er það, að hugsanaþunginn hvílir í neitun, en hitt er það, að orðið »ekki« tekur stuðlan. Orðin
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116

x

Eimreiðin

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.