Eimreiðin


Eimreiðin - 01.07.1931, Síða 114

Eimreiðin - 01.07.1931, Síða 114
314 RITSJÁ eimreiðiN samkvæm alla söguna út. Hún er heilsteypt hjá höfundinum. Hún er sama einbeitta, óhlífna og stórbrotna konan þegar hún bryzt yfir Tungu- fljót og Hvítá í hamslausri þrá eftir að sjá barn sitt, eða þegar hún neitar föður sínum um það,. með djúpri fyrirlitningu, að taka bónorði Gísla Hólabiskups Þorlákssonar, eða þegar hún á sjálfri banasænginni hrópar ógnandi orðum til föður síns, — eins og hún hefur áður verið i ástum sínum. Málið á þessu seinna bindi er öllu lakara en á því fyrra og piófarka- lestur svo slæmur að lýti eru að. Við fljótan yfirlestur kemst maður ekki hjá að hnjóta um nokkra tugi af villum. Sagan er áður komin út á dönsku, og ber þessi bók sumstaðar með sér, að frummálið sé danska. Hér skal ekki dæmt um hve vel höfundi hefur tekist að stæla málfar 17. aldar manna. Það er sök sér þó að samtöl séu færð til þeirrar aidar máls, sem þau gerast á, og getur farið vel, en ekki virðist þetta eins nauð- synlegt í lýsingum. Orðréttar tilvitnanir í skjöl og bréfabækur frá 17. öld bera því vitni, að höfundurinn héfur kynt sér vel sögulegar heimildir að viðburðum þeim, sem hann er að lýsa. Er ekki laust við, að hinn fræðilegi blær frásagnarinnar verði stundum til lýta, þar sem hér er um skáldsögu að ræða, þó að þetta sýni að vísu mikla vinnu og erfiði, sem höfundurinn hefur á sig lagt. En Guðmundur Kamban hefur þrátt fyrir alt samið hér skáldverk, sem er íslenzkum bókmentum gróði. Hafi menn verið í nokkurum vafa um þetta eftir útkomu fyrra bindisins af „Skálholti", þá ætti sá vafi að hverfa við lestur þessa síðara bindis. Því bók hans er fyrst og fremst skáldverk, — þrátt fyrir fræðimenskuna. Sumir kaflarnir eru þannig rit- aðir, að lesandinn verður hugfanginn. Sem dæmi má nefna 19. kaflann, um síðasta fund þeirra Ragnheiðar og sálmaskáldsins Hallgríms Péturs- sonar. Það er miðvikudaginn 11. marz 1663. Ragnheiður hefur Iegið sárþjáð vikum saman og bíður dauðans. Henni hefur verið haldið eins og fanga heima í Skálholti, síðan hún kom heim frá Bræðratungu eftir barnsburð- inn. I nálega heilt ár hefur hún hvorki fengið að sjá Daða Halldórsson eða barnið, sem hún var slitin frá, þegar hún var flutt heim í Skálholt. Hún hefur að vísu reynt að strjúka austur að Hruna, til þess að fá að sjá barnið. En henni hefur mistekist tilraunin. Hún hefur verið ofurliði borin af tveim fílefldum karlmönnum, sem hafa veift henni eftirför, náð henni á bökkum Hvítár og flutt hana bundna heim í Skálholt aftur. Og nú eru líkamskraftar hennar þrotnir. Þennan fyrnefnda miðvikudag er Hallgrímur Pétursson staddur í Skál- holti og situr á tali við Brynjólf biskup. Ragnheiður fréttir um komu Hallgríms í Skálholf og sendir þau boð til hans, að hann líti inn til sín- Hann hafði gefið henni handritið að Passfusálmum sínum, og eftir sfuttan tíma á úlfararsálmur hans, „Alt eins og blómstrið eina“, að hljóma í fyrsta sinni við íslenzka jarðarför, við hennar eigin gröf. Nú vill hún fá að tala við höfund Passíusálmanna, skáld sitt og vin:
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124

x

Eimreiðin

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.