Eimreiðin - 01.01.1934, Síða 128

108
RITSJÁ
EIMREIÐIN
því eölilegt að hann verði af unnustunni; vinstúlkur, sem ehki virðas*
mjög eftirsóknarverðar, og heldur lítið aðlaðandi móðir, sem virðist eiSa
það takmark eitt, að gifta dætur sínar mönnum með „glæsilegum fraw-
tíðarhorfum". Um sjálfa baráttuna á listabrautinni, eftir að Arnheiður
hefur farið utan þvert ofan í vilja móður sinnar, fær lesandinn annars
ekkert að vita, annað en það sem felst í Iokasvari Arnheiðar, þeSar
móðir hennar segir henni að það sé ekki víst að þau foreldrar hennsr
fari að fleygja fé í aðra eins vitleysu og utanferð fyrir hana: „Fara skal
ég, hvað sem það kostar, þó að ég verði að stela peningum til ÞeSS '
Lesandinn gerir samt ráð fyrir að barátta Iistakonunnar hafi þó verið na
með heiðarlegra móti en þessi glannalega hótun hennar gefur í skyn-
Næsta sagan „Bro/“ sýnir að höfundurinn á til stílgáfu, sem með va>í'
andi þroska og áframhaldandi æfingu gæti átt eftir að hrífa lesendur °8
auðga íslenzkar bókmentir.
„Svivirt“ er saga um gamalkunnugt efni, sem þó er alt af nýlt. Annars
vegar smán og vansæmd, sem leiðir til sjálfsmorðs hins saklausa og veika’
hinsvegar hýenan, sem engu þyrmir og alstaðar er á kreiki eftir bra
Lýsingin á ungu stúlkunni svívirtu og sálarangist hennar er góð, en saS^
hefði átt að enda á orðunum: „Og lífið fletti við blaði í bók sinn'
(bls. 46). Þvf sem þar kemur á eftir er ofaukið.
„Þegar birtir" er eina sagan í bókinni, sem gerist í sveit. Stúlka, seru
orðið hefur fyrir vonbrigðum í ástamálum og er einstæðingur, ræðs*
sveitaheimili til að kenna börnum húsbóndans. Hann er ekkjumaður’
börnin hafa verið móðurleysingjar í sex ár, en á heimilinu ríkir friður
og hljóðlát gleði, sem hvorttveggja er blandið trega. Stúlkan úr borg*nn'
fær svo mikla ást á þessu friðsæla heimili, börnunum, og húsbóndanulU
einnig, að hún á erfitt með að hugsa til að fara þaðan aftur. Til ÞesS
kemur heldur ekki, því hún er beðin að verða húsmóðir á heimihn*1
móðir barnanna þar. Það er sá blær hlýju og alúðar yfir þessari hoP
mynd af fólkinu á sveitabænum, sem gerir sögu þessa hugðnæma
jafnframt sannfærandi, því einmitt svona finst Iesandanum sagan hljóh *
fara á afskektum sveitabæ, þar sem sorgin hefur gist án þess að bri0*
niður trúna á lífið, og skyldar sálir hafa bundist böndum vináttu og tryfi®^
En bezt ritaða sagan í þessu smásögusafni er þó „Frú Erna ■
það er eftirtektarvert að sú sagan er Ifka yngst (ágúst 1933). Gæt* Þ
verið merki þess, að höf. sé á hröðu framfaraskeiði. Sagan 3erisi
tízkuheimili í Reykjavfk, og persónurnar eru aðeins tvær: frú Erna
fyrverandi unnusti hennar, sem hún býður heim í hefndarskyni, me „
eiginmaðurinn er fjarverandi. Sjálf umgerð þessarar sögu, þ. e. heim' ’
sem hún gerist á, er mjög lofsamleg tilraun til að gefa sanna lýsínSu ^
einkennum híbýlaprýðinnar í höfuðstaðnum. Samtal þeirra Ernu og 9a
unnustans er að mörgu leyti eðlilegt, og sálfræðilega glögg lýsing á hu95
unum og framkomu þeirra beggja.
„Kreppan og ég“ er skopsaga um mann, sem uppgötvar að hepp*
muni, vegna kreppunnar, að staðfesta ráð sitt, leggur af stað í kvon ®