Eimreiðin - 01.07.1942, Side 61

E'StREIöij,
ÁRÁS AMUNDSENS
237
:ll<linga, sem ef til vill höfðu eða höfðu ekki andúð hvor á öðr-
11 <?ða sáu ofsjónum yfir áliti því, er hvor um sig hafði unnið.
6 vSturinn var á engan hátt svo yfirborðslegur. Það var árekst-
^1 t' e8gja skoðana, er hvor um sig hafði þúsundir áhangenda,
e«Sja hugsanastefna og loks tveggja ólíkra aðstæðna gagnvart
kuldabeltinu.
^niundsen hafði einmitt það orð á sér, sem gerði hann frægan
'ann honum vinsældir dagblaða og íþróttamanna. Hánn var
‘'st' skipstjórinn, er sögur geta um, er tókst að sigla norð-
jJSturleiðina alla í sömu stefnu í einni og sömu ferð. Hann sigldi
j/1 a litlum norskum fiskibáti, sem hét „Gjöa“. Menn, sem
u^“ust með Amundsen og voru hrifnir af hugrekki hans, furð-
S1g a þvi, að hann og hinir norsku félagar hans skyldu þora
le8gja upp í svo langt ferðalag á svo litlu skipi. En þeir, sem
þUnnugir voru íshafslöndum Ivanada og unriu þeim, stóðu að
'&sim 0g tilfinningu nálægt Vilhjálmi, bentu á, að á stærra
‘ið'lu kefði alls ekki verið auðið að sigla norðvesturleiðina og
kað hefði meira að segja verið auðveldara fyrir Eskimóa en
"'Undsen að fara þessa sömu leið, el' hann hefði lagt upp í
Umiak ''
‘ sinum og tekið með sér konu sína, börn og gamalmenni;
0111,111 hefði orðið það leikur.
l9l^niUndsen komst fyrstur manna á suðurheimskautið árið
.|ð'kapphlaupi við enskan leiðangur, er Scott stjórn-
'■ ketta afreksverk gagntók heiminn, kom hugmyndum
anna á flug, en vísindamenn eins og Griffith Taylor, er fylgir
’l’ "gsanastefnu Vilhjálms“, henti á, að lítið vit væri í að leggja
‘Ul(l Undir fót með því marki einu að komast á pólinn; það sem
v'ali skipti væri það, hvað menn sæju og gerðu á leiðinni. „Sem
^'sindalegt fyrirtæki,“ ritaði Tavlor, „er ferðalag Ainundsens
suðurpólsins aðallega tímaeyðsla.“ Taylor bendir á, að Am-
"udsen komi með næstum ekki neitt úr ferðinni, hvorki ná-
„ ,(mar upplýsingar né sýnishorn, en aftur á móti streittist
, C°tt Vlð, allt fram í dauðann, að flytja mikið safn jarðfræði-
»ra niuna og gera nákvæmar teikningar og mælingar af landi
'l’ er hann fór um.
I '^"'andsen fór leiðangur á skipinu „Maud“ 1919—1922 og
unist þá norðausturleiðina, ineð ströndum Siberíu, og svo, út
Alaska, varð hann fyrstur hinna þekktu pólfara til þess að