Eimreiðin - 01.07.1942, Page 111

EiMREIÐIN
RITSJÁ
287
Safc’na, er Oddur Björnsson safnaði
e® gaf út 1908. Arið 1936 var Grímu
aytt i timarit með undirtitlin-
11111 ■ J imarit fyrir islenzk þjóðleg
fr*ði- Raunar finnst mér þessi
''afnbreyting helzt til viðhafnar-
og óþörf, því að lítið hefur
birzt
telj
háðir
kafn
1 ritinu, er fræðilegt megi
Jast. Ritstjórar hafa verið þeir
°nas Rafnar og Þorsteinn M. Jóns-
' °n, og er hinn síðarnefndi einnig
^tgefandi þess. Báðir liafa þeir
ráð allmikið i safninu, og skrá
laglega, einkum þó Jónas
nar. Hann er líka, sem kunnugt
^ ’ sniekkvis bókmenntamaður og
þ.°^Ur. rilað nokkrar skáldsögur,
,.r a wieðal bráðfyndnar gaman-
j^fíur. f þjóðsögunum nær hann sér
t2t niðri þar, sem citthvað kími-
egt ber við.
Xú er 17..hefti Grímu komið út.
eitt má segja, að sögurnar séu
1 Veigamikiar, enda munu flest-
i
1 *!■ sögur til þurrðar gengnar,
'ið ,VerulcSur kraumur er í. Eigi
S1ður er ritið vel læsilegt.
, argeir Jónsson fræðimaður
skrifar
fírcio
sögu]
tir
r>i
V
1‘arna fróðlega og ýtarlega
um Hamra-Settu. Er það
eg rannsókn á sanngildi sögu
l'jóðsögum Jóns Árnasonar.
egur hann saman eftir bréfum
er cfúniuni allar þær staðreyndir,
• 1<lnn liekkir. Virðist uppistaðan
hótt8UnnÍ Vera 1 aðaldrúttum rétt,
1 mörgu sé þar málum bland-
að. . .
r'U ,! Calil fmnst mér niðurstaða
nsóknarinnar sýna, að sanngildi
vj «*gu„nar s£ ejns m]]t;g Gg lnór
p,lst’ að hann vilji vera láta.
e nna beztu sögurnar i ritinu
fíei Sagnirnar um Guðrúnu Þor-
bei~S' °'tur, þess er vakti upp Þor-
shoia, fyndnar og forneskjuleg-
ar, og sagan af Duðu, báðar ritað-
ar af Jónasi Rafnari. Hafði ég al-
drei áður hevrt, að Jóka í þjóðsög-
um Jóns Árnasonar væri sama og
Duða. Þá eru sögurnar Svipir
Arnn og Theófílusar og Reimleiki
í Munkajwerárbeitarhúsinu hinar
hressilegustu.
Ég lief alltaf gaman af að sjá
nýja Grímu. J. S.
Sara.
Ástarsaga frá Jótlandi eftir Jó-
hann Skjoldhorg. Einar Guðmunds-
son þýddi. Rvík 1942 (Vikingsút-
gáfan). Jóliann Skjoldborg, liöf-
undur sögunnar, fæddist 1861 og
lézt 1936. Hlaut hann kennara-
menntun og var kennari um langt
skeið. Það er einkum tvennt, sem
einkennir sö.gur Skjoldborgs:
trj’ggðin við átthagana og samúðin
með lágstéttunum. Honum lætur
liczt að lýsa lifi sveitafóiksins i
Jótlandi og józkri náttúru, enda er
hann Jóti í húð og hár. Hann
er verkefnum sínum trúr og
lýsir bláköldum veruleikanum
svo innilega einfalt og látlaust, að
lesandinn lirifst oft af. Þótt hann
segi frá einni fjölskyldu, bregður
hann upp mj-nd af ævi og örlögum
heillar stéttar. Aðallega hefur hann
tekið sér fyrir hendur að rita um
fátæka lijáleigubændur (Hus-
mænd) og hjú á herragörðum og
stórbýlum. í bókum sinum tekur
hann svari þessara stétta og deilir
á stórbændurna. Skáldin Jeppe Aa-
kjær og Andersen-Nexö liafa tekið í
svipaðan streng, en Nexö hefur að-
allega lýst verkamannahreyfing-
unni í Kaupmannahöfn. Hann er
lika skelleggari i ádeilum og meira
skáld.