Eimreiðin - 01.10.1945, Síða 28

EIMREIÐIN
Um kirkjur.
Eftir Gísla Sveinsson, sýsluinaim.
Það liefur löngum verið viðkvæmt mál, reyndar livar sem er
í lúterskum sið, að ræða um kirkjusókn, þ. e. hvernig fólkið
sækir kirkju. Og í einu orði mætti reyndar segja, að tilgangurinn
með „kirkjum“ sé kirkjusókn. -—■ Prestum liefur eðlilega oft þótt
súrt í broti, þegar þessu er hreyft, því að ýmsir eiga hér um
„sárt að binda“, ef svo mætti segja, og söfnuðum hefur heldur
ekki verið sérlega hugleikið að ræða þetta, því að af því geta
þeir fengið óorð, ef mjög er ábótavant í þessu efni, þótt víða sé
pottur brotinn. Og nú verður það að segjast, að hér á landi er
ástandið vægast talað slæmt, að því er þetta snertir. En hvernig
stendur á því?
Margt getur til þessa dregið, þótt mismunandi áhrifaríkt sé.
Nokkur atriði má hér tilgreina.
1. 1 fyrsta lagi gelur á tímabilum hugsunarháttur almennings
eða hluta almennings verið það gegnsýrður af einhverju annar-
legu, að það þyki hlýða að afrækja sem mest kirkju og kristin-
dóm eða jafnvel sýna þeim málefnum fyrirlitningu. Trúlegast
hefur þetta fyrirbrigði átt sér stað á öllum tímum í meira eða
minna mæli gagnvart ríkjandi trúarbrögðum, og eru þess meðal
annars vitni valdboð og refsingar fvrr á öldum, þar sem kúga
þurfti menn til kristnilialds eða bræða til auðsveipni. En nú er
trúfrelsi og liver og einn nærri sjálfráður um þessa hluti. Maður
verður að finna lijá sér einliverja livöt til þess að fara í kirkju
og sækja tíðir, ef liann á að gera það, og sú hvöt getur verið
ósköp heimsleg, svo sem að það sé gert fyrir siðasakir o. s. frv.,
er þó getur haft gott í för ineð sér; en aðallega er hér að tefla
um innri þörf, af tilfinninga- og trúarrótum runna, og er það
hið æskilegasta. — Nú á þessum tímum er — og liefur verið um
liríð — eigi lítil lausung í hugsanalífi þjóðarinnar og á ýmsan liátt
í líferni liennar h'ka, sem er í algerri andstöðu við kenning og
siðalærdóm Herra kristinnar kirkju, enda bætir það ekki um,