Eimreiðin - 01.07.1947, Side 62

eimreiðin
Félagshugs j ónirnar
og valdsóknin.
Eftir Halldór Jónasson.
Frjálsborgarastefnan er sú stefna, sem hin vestræna menning
veltur nú á. Auðvitað er hugsjónin ekki ný, fremur en annað undir
sólunni, að öðru leyti en því, að hún er nývakin viðleitni til
gera hinar gömlu félagshugsjónir virkar, starfandi og stjórnandi
á hinurn pólitíska vettvangi.
Hingað til hefur það jafnan farið svo, að þær félagslegu hug'
sjónir, sem felast í kristninni eða á hinu andlega sviði félagsmál-
anna, í demókratíinu á vettvangi stjórnmála og jafnaðarstefnunm
á efnahagssviðinu, hafa algerlega misst marks og orðið óvirki-
legar. Þær náðu ekki tökum vegna valdsóknar liinna óstýrilátu
og hálfblindu hvata daglega lífsins. Það urðu öfl valdsóknar og
yfirráðagræðgi, sem náðu yfirtökunum. Þær rændu fánum, merkj-
um og einkunnarorðum hugsjónanna, létust vera að berjast fvrir
þeim, en notuðu þær aðeins til að safna sér fylgi og fóru síðan
sínar eigin götur. Til þess að ná yfirráðum og lialda þeim, stefmr
valdsóknin jafnan á hin nærliggjandi, sýnilegu og girnilegu mark-
mið, sem liggja ýmist liægra megin eða vinstra megin við braut
eðlilegrar lífsþróunar. — Það er gegn þessu grófgerða siðleysi ■
undirokun og fölsun hugsjónanna í þágu valdsóknarinnar —- a^
hin nýja frjálsborgaralireyfing ræðst, og má sannarlega ekki
seinna vera.
Elzta og þekktasta dæmið um undirokun kristninnar er þa^’
þegar Konstantínus mikli gerði tákn krossins að merki sinu-
Margir árásarmenn og ofbeldisstefnur hafa tekið og lögfest kristna
trú í sama skyni. Og nú síðast er Stalín sagður að vera að íhuga>
hvort liann muni ekki standa sig bezt við að sæma Krist titli hin®
fyrsta kommúnista og þjóðnýta rússnesku kirkjuna, eða a. m- k-
hætta að ofsækja hana. Reynslan sýnir, að á meðan kirkjan lieldur
sér stranglega fyrir innan takmörk söngs og prédikana, þá er hun