Eimreiðin - 01.07.1947, Page 88

240
RITSJÁ
EIMREIÐIN
skilningi, og þá ckki síður skógar-
höggsmanninum, lionum Höska
gamla, með veiðimannahlóðið í æð-
unum og liyggindin og úrræðin, sem
aldrei bregðast, í kollinum. Það eru
mörg atriði í þessum sögum, sem
minna á gömul íslenzk alþýðuein-
kcnni, en eru þó ósvikin norsk ein-
kenni. Skyldleikinn segir til sín.
Þættirnir þrír, þeir síðustu, undir
fyrirsögninni: Tuttugu árum síðar,
um síðustu daga Bjarna Sveinssonar,
liefðu notið sín hetur sem sérstök
heild en sem framlmld af Dælamýra-
sögunum, því þeir falla að sáralitlu
leyti inn í söguþráð þeirra.
Þessi bók er til orðin á lönguin
tíma. Undir einni sögunni stendur
ártalið 1918, undir annarri 1940, og
mörgum fylgir ekkert ártal. Þær eru
sýnishorn af því, sem höf. hefur ritað
á langri ævi. Sami hitinn og tilfinn-
ingaorkan yljar lesendunum í þeim
yngstu þeirra sem þeim elztu. Sjálfur
er höf fullur fjörs og kvikur í spori,
þótt sjötgur sé. Og það skyldi ekki
koma neinum á óvart, þótt hann ætti
eftir að rita margt enn til gagns og
gleði lestrarfúsum almcnningi í þessu
landi. Sv. S.
Bjarni M. Gíslason: ISLAND UNDER.
BESÆTTELSEN OG UNIONS-
SAGEN. Aarlius 1946 (Aros).
Þetta erindasafn Bjarna M. Gísla-
sonar, en hann dvaldist öll styrjahl-
arárin í Danmörku, er fyrst og fremst
tilraun til að útrýma misskilningi út
af því, að íslendingar skildu við Dani
á tilsettum tíma, eins og fyrir löngu
var vitað, að verða mundi, og ein-
huga og óskipt þjóðaratkvæðagreiðsla
staðfesti. Danski misskilningurinn,
urgurinn, eða livað nú á að kalla
það, er ekki an'nað cn það sem alltaf
mátti húast við fyrst í stað — og ekk-
ert óvænt fyrirbrigði í augum ís-
lenzkra manna — varla þess vert að
taka mjög liátíðlega. Ilér á landi liafa
líka sárfáir gert þetta. Höfundur
þcssarar hókar má þá lieldur ekki
taka sér eins nærri og hann gerir fyr-
ir íslands liönd, í ritgerðinni „Nor-
diske Symboler", þó að ísland gleym-
ist æði oft, þegar verið er að prédika
um „det fælles Norden" og „et foren-
et Norden“, „den nordiske Tanke
og önnur þokukennd liugtök.
I’rændræknin er að sjálfsögðu fögur
dyggð, en ætti að koma sem jafnast
niður,- enda nú rætt og vísindaleg8
rökstutt, m. a. með blóðrannsóknum,
að vér íslendingar séum öllu skyldar*
Skotum og írum cn Dönum og Svi-
um. fsland liefur æði oft gleynist 1
Danmörku, nema þá helzt, cr hun
liefur viljað njóta góðs af því. Þctta
er svo sem ekki nema mannleg*-
Hreinskilni er miklu líklegri til
skapa góða samhúð milli þjóða Iield-
ur en sifelldur fagurgali, sem svo
reynist aðeins á yfirborðinu. íslend-
ingar ættu ekki að þurfa að kipPa
sér upp við, þó að þeir glcymist
og til. En við allar þjóðir vilja þc*r
hafa vinsamleg samskipti, Dani cms
og aðrar, en ekkert fremur en aðrar-
Þessi mun hin almenna skoðun her
á landi nú, að minnsta kostí me
-ðal
yngri kynslóðarinnar, — og su
slcoð-
un er alveg ljós, svo Ijós, að hún aú11
ekki að þurfa að valda neinum m*s
skilningi.
Annars hcra þessar ritgerðir Biarn*
M. Gíslasonar það með sér, að hann
sé einlægur föðurlandsvinnr. Hann
vill landi sínu og þjóð allt hið heZ
og er allsendis ófciminn við að ha
fram málstað vorum, t. d. í handril
málinu. Sv' S'