Eimreiðin - 01.07.1947, Page 82

liIMREIÐlN
OLGEIRS RÍMUR DANSKA eftir
Guðmund Bergþórsson, Rvík 1947.
(Landsbókasafn og ísajoldarprent-
smiðja h.f.).
Þeir frœðimennimir Björn K. Þór-
ólfsson og Finnur Sigmundsson liafa
búið þessa bók til prentunar, en út-
gnfan er tileinkuð Sir Willium
Alexander Craigie, vísindamanni og
íslandsvini, á áttræðisafmæli hans.
Þess er og getið, að Alþingi bafi
veitt fé til útgáfunnar í lieiðurs
skyni við Sir William. Bókin er í
tveim bindum, alls 46 + 766 bls. og
skiftist þannig: Formáli, Olgeirsrím-
ur, Langlokur, Handritasýnishorn.
Formálann rita útgefendumir, Finnur
Sigmundsson um Guðmund Bergþórs-
son og Björn K. Þórólfsson mcrki-
lega og fróðlega ritgerð um Olgeirs-
rímur. 1 ritgerð Finns Sigmunds-
sonar er prentað æviágrip Guðmund-
ar Bergþórssonar, er uppi var á
síðari bluta seytjándu aldar, d. 1705,
48 ára að aldri. Þessi merkilegi gáfu-
maður var farlama, fckk lömunar-
veiki, er hann var barn að aldri,
varð máttlaus í fótuin og liægri hendi,
ekki gat liann gengið, en skreið, „er
hann fór nokkuð sjálfur11, eða lét
bera sig, segja þcir, er æviágripið
skrifuðu, en það voru samlíðarmenn
Guðmundar. Ilann lærði að skrifa
með því að borfa á, er öðru barni
var kennd skrift; dönsku hefur hann
lært, verið vel að sér í Eddu og
öðrum fræðum, sem á þcim tímum
voru undirstöðuatriði þess að geta
ort rímur að þeirrar tíðar smekk.
Hann orti margar og langar rímur,
var atkvæðamaður í þeirri grein, auk
þess önnur kvæði, sem varðveitt eru
enn, þar á meðal heiinspekileg1
kvæði, er hann nefndi Heimspek-
ingaskóla. Enga ástæðu sé ég til þesS
að efa það, að hann hafi kveðið þetta
mikla kvæði (152 erindi), þótt ein-
hverjir hafi borið brigður á það, þar
sem ekkert hefur fundizt, cr afsanm
höfundarrétt Guðmundar. Heldur
ekki sé ég á6tæðu til þess að efai
að Jón biskup Vídalín hafi kvcðid
vísu þá, sem prentuð er á bls.
því kunnugt er, að biskup var vel
hagmæltur. Guðmundur hefur verið
í ákaflega miklu áliti sem skáld. Sest
það meðal annars á því, að hann
var talinn kraftaskáld og kunnéttu
maður (göldróttur). Munnm*h
liermdu og, að hann væri sonUr
ekkerl
Hallgrím8 Péturssonar, cn el
hafa þau við að styðjast nema
frægð Guðmundar.
skáld-
Eins og að líkum lætur, er ritgel
rð
Björns K. Þórólfssonar hin vandað
asta og mcrkasta í alla staði. „01geirs
rímur, sem eru kveðnar eftir hinu
dönsku Olgeirskroniku (Olger Dans
cs Krönike“), segir B. K. Þórólfss°n
„almúgabók, er stafar frá 63111
frakkneska tólftu aldar kvœðinu, sC111