Eimreiðin - 01.04.1953, Blaðsíða 47

S'MREIÐIN
RÚSSNESKAR BÓKMENNTIR
119
§ samdi meðal annars sögu Rússlands, þar sem hann fór hörðum
°rðum
Urn stjórnarstefnu hans.
^ég^'Jánda öldin var róstusamur tími í Rússlandi, og um skeið
in , P°lskar hersveitir þar öllu og höfðu aðsetur í Kreml. Þessi
nrás Pólverja í landið hafði það í för með sér, að þá komast
°s vubúar fyrst í tæri við menningu Vestur-Evrópu. Ætt Rom-
jnuVanna sezt að völdum í Rússlandi, er hersetu Pólverja í land-
n lauk. Pétur mikli (1672—1725) ryður vestrænni menningu og
í , braut, og það var ekki nema eðlilegt, að áhrifa hans gætti
lí menntunurn, sem á öðrum sviðum, þó að sjálfur hefði hann
mn áhuga fyrir þeim.
hét ma®ur> sem venjulega er talinn faðir rússneskra bókmennta,
ej ^ikhajlo Vasiljevich Lomonosov og var fæddur á Hvítahafinu
var Vern ttma a árunum 1708 til 1715, en dáinn árið 1765. Hann
síða mikÍU ^náðleiksmaður, nam eðlisfræði í Þýzkalandi og varð
að ^ ^1^68501- í efnafræði við háskólann í Moskvu. Hann var vel
ser í öllum greinum náttúruvísinda, en einnig í málvísindum.
li.. samdi reglur í rússneskri málfræði og orti fyrstur manna
ag ^ hreinni rússnesku, Óðinn um töku Khotin (1739). Hann
alls ^111^ ^ússneskuna frá slavneska kirkjumálinu, sem hafði verið
v raðandi síðan á 11. öld. Sum rit hans eru enn í fullu gildi
j.es a t°rmfegurðar og stílsnilldar, svo sem þýðing hans á Gamla
amentinu og sumar Hugleiðingar hans um guðlega tign.
sin yrsti leikritahöfundur Rússa, sem frægur varð fyrir skáldskap
ej n’ ilet Alexander Petrovich Sumarokov (1717—74). Hann vakti
j g mikla eftirtekt með ádeilum sínum á stjórnendur ríkisins,
V ke*rra hlan lifnað.
ar rikisstjómarárum Katrínar miklu (1729—96) stóðu rússnesk-
hv ,Ókmenntir með blóma. Sjálf fékkst hún við ritstörf, þótt ekki
r 1 m'ki® að rithöfundarhæfileikum hennar. En hún veitti vest-
vja nm bókmenntaáhrifum inn í Rússland, átti í bréfaskriftum
hað ?matre studdi alfræðingana frönsku með ráðum og dáð.
höf í<lr kvi ekki hjá því, að rússneskir höfundar stældu vestræna
he ?nt^a’ einkum franska. I lok aldarinnar beindist hugur rúss-
j^ ra höfunda meira til Englands og enskra bókmennta. Merkastir
Undar um aldamótin 1800 voru þeir Nikolaj Mikhailovich
rtj| ramzin (1766—1826), sem ritaði ferðasögur, skáldsögur og sögu
1844neska keisaradæmisins, og Ivan Andrejevich Krylov (1768—
t , . ’ sem varð frægur fyrir dæmisögur sínar. Þær urðu um 200
Sms °g eru lesnar enn í dag.
antíska stefnan barst til Rússlands frá Þýzkalandi snemma
^óm