Eimreiðin - 01.01.1966, Side 24

12
EIMREIÐlN
kom fram, sendi liann frá sér nýja bók, „Danmark—Island — histor-
isk mellemværende og hándskriftsagen“. Án efa hefur tilgangurinn
með bókinni verið að nota rétta augnablikið til að ýta á eftir mál-
inu í þágu íslands. Bókin lá á borðum þingmanna mánuði áður
en málið kom til umræðu.
Áður en frumvarpið yrði samþykkt, var að sjáifsögðu óhjákvæmi-
legt að láta sérfræðinga fara yfir það, svo að unnt væri að fá yfirht
yfir, hvaða handrit kæmu til greina til afhendingar, og listi sá, er
þá var saminn, varð aðaltilefni andstöðunnar gegn afhendingu vet-
urinn 1964.
Það er því nauðsynlegt að ræða listann nánar. Þá er afhendingm
kom á dagskrá árið 1961, var að sjálfsögðu nauðsynlegt að sérfraeð-
ingar rannsökuðu, hvaða handrit gætu talizt íslenzk handrit í safm
Árna Magnússonar. Til þessa voru þeir próf. Peter Skautrup og
ríkisbókavörður Palle Birkelund valdir af Dana hálfu og frá Is-
landi prófessorarnir Sigurður Nordal og Einar Ólafur Sveinsson,
en Jón Helgason prófessor aðstoðaði við ýmis vafaatriði.
í desember 1964 birtist hinn svonefndi „gjafalisti“ í „Berlingske
Aftenavis". Birtingin var skoðuð sem uppljóstrun af leyndarmakki.
Stjórnin var sökuð um að vilja senda handritin til íslands í blóra
við dönsk vísindi og án þess að fá samþykki þeirra. Aðalmennirnir
í þessum árásum voru prófessorarnir Bröndum-Nielsen í Kaup-
mannahöfn og Chr. Westergárd-Nielsen í Árósum. Skömmu áður
hafði prófessor Bröndum-Nielsen sent frá sér bækling, „Fakta
om de islandske hándskrifter", sem hafði þann tilgang að fá al-
menning til að halda, að ísland ætti langtum fleiri handrit en
Danmörk, nefnilega 12000 á móti 8500, sem Danir áttu. Og nú
ætluðu menn ofan á allt annað, eftir leynifund í íslenzka sendi-
ráðinu 1961, að afhenda hinn litla skerf Dana í blóra við vísindin
og án vitneskju vísindamannanna.
Þannig var tónninn í meirihluta dönsku blaðanna, og baráttan
fyrir að reyna að bregðast gefnu loforði til íslendinga 1961, var
háð með slíkri hörku, að margir, sem áður höfðu verið afhendingu
fylgjandi, snerust nú gegn málstað íslands og kröfðust þess að
handritin yrðu kyrr.
Andstæðingar íslendinga voru hvarvetna á ferðinni. Þeir gáfu
út bækur og efndu til fundahalda um allt landið, þar sem þeir
sýndu skuggamyndir af handritunum — eða sýndu þau sjálf. Og
fyrirlestrar voru fluttir gegn afhandingu. En stjórnin sýndi aðdá-