Tímarit lögfræðinga - 01.07.1953, Blaðsíða 30
15G
Tlmarit lögfrceöinga.
Ev því eðlilegt, að sú spurning vakni, hvort ekki sé þörf
aukinnar iagasetningar um þetta efni. Segja má að vísu,
að lagaákvæði séu fyrir hendi varðandi þær kærur, sem
mest reynir á í framkvæmd, þ. e. skatta- og útsvarskærur,
cn þau iagaákvæði eru þó hvergi nærri fullkomin.
Vöntun lagaákvæða veldur réttaróvissu um ýmis atriði,
er lúta að stjórnlegri kæru. Sumir telja e. t. v. eðlilegast,
að úr þeirri réttaróvissu sé greitt smám saman með úr-
lausnum dómstóla og stjórnvalda. Sú leið hefur að vísu
sína kosti, en henni fylgja einnig ýmsir gallar. Stjórnlegrar
kæru gætir lítt í réttarframkvæmd, meðan föst og al-
kunn skipun er eklci Icomin á. Almenningur og lægra sett
stjórnvöld reikna ekki með málskoti. Þeir, sem hafa betri
aðstöðu og kunnáttu, leitar réttar síns með þessum hætti,
aðrir, og væntanlega flestir, sitja með óbættar sakir. Af
þessum ástæðum sýnist lagasetning hallkvæmari, a. m. k.
um sum þau efni, sem hér koma til greina.
Kjarni málsins er þó auðvitað sá, hvort hér sé nokkur
veruleg þörf þessa réttaratriðis — stjórnlegrar kæru —.
Sé þeirri spurningu svarað játandi, er lagasetning æskileg.
Hitt er annað mál, að þótt menn svari þeirri spurningu ját-
andi, gcta skoðanir samt verið skiptar um það, hvort lög-
gjöf sé tímabær þegar í stað, svo og um það, hvort heppi-
legra sé að setja heildarlög um efnið eða sérlög um einstök
atriði.
Þess er fyrr getið, hversu mikið menn eiga undir marg-
víslegum ákvörðunum stjórnvalda nú á tímum. Má segja,
að i daglegu lífi reyni miklu meir á þvílíkar ákvarðanir en
úrlausnir dómstóla. Það er alkunna, hversu mjög ýmsir
stjórngerningar snerta fjárhag manna, atvinnu og afkomu-
möguleika. Svo sem áður hefur verið sagt, ber því rika
nauðsyn til að setja þær reglur um ákvarðanir stjórnvalda,
er tryggja, eftir því sem unnt er, að þær séu að efni til
réttmætar, skynsamlegar og sanngjarnar. Ymis ráð eru
auðvitað til þess að tryggja réttar og hlutlægar stjórnar-
aðgerðir. Eitt þeirra ráða er stjórnleg kæra. Hún veitir
ekki aðeins aukna tryggingu fyrir réttri úrlausn í hinu