Tímarit lögfræðinga - 01.07.1953, Blaðsíða 47
Skilorösbundnir refsidómar.
173
þ, e. a. s. 2 ára varðhald og 1 árs fangelsi, og í Svíþjóð
eru mjög svipaðar reglur. Það hefir verið tekið til athug-
unar, hvort ekki skyldi breyta þessu og þá hækka mörkin
verulega eða jafnvel afnema þau og leggja ákvörðunina
um skilorðsbindingu refsinga algerlega í hendur dómstól-
anna. Sumir telja, að þetta mundi verða til bóta, því að
mörgum, sem dæmdir eru í þyngri refsingu en eins árs
fangelsi eða tveggja ára varðhald, sé lítil sem engin hætta
á að fremja brot að nýju og sé því óþarft og jafnvel skað-
legt að láta slíka menn sæta refsivist. Aðrir telja hins-
vegar, að ákvæði eins og eru í 75. gr. okkar hegningarlaga
bæti úr þessu, þar sem þess sé þörf, og að það mundi verða
háskalegt frá „general-præventivu" sjónarmiði að hækka
markið. Væri það í mörgum tilfellum sama og að fella
niður refsingar fyrir meiri háttar giæpi. Breyting í þessa
átt er hvergi komin á á Norðurlöndunum og allsendis óvíst,
að svo verði.
Reynslutíminn er hér 2—5 ár eftir mati dómarans, eins
og á hinum Norðurlöndunum, en nú er um það rætt þar
að stytta hann og þó sérstaklega stytta eftirlitstímann, því
að reynslutími og eftirlitstími sama brotamanns þarf
engan veginn alltaf að vera jafnlangur. Því er haidið fram
að 3—5 ár séu ískyggilega langur tími fyrir ungan mann
að horfa fram á að vera undir eftirliti eða reynslu og sé
hætt við, að svo langur tími dragi úr honum kjark og dug
í lífsbaráttunni, í stað þess að styrkja hann í að halda sér
frá lögbrotum. Ennfremur sé reynsla fengin fyrir því, að
hættast sé við nýjum brotum á fyrsta hluta reynslu- eða
eftirlitstímans. Telja því margir, að hafi brotamaður stað-
izt skilorð eða eftirlitsreglur í 2 ár, eigi að láta það nægja
og hafa tímann ekki lengri og jafnvel að hafa eftirlitstím-
ann skemmri en reynslutímann, þannig að brotamaður sé
laus við eftirlitið síðari hluta reynslutímans.
Eitt atriðið, sem um er rætt í sambandi við fyrirhug-
aðar lagabreytingar um skilorðsbundnu dómana, er, hvort
heimila skuli, þegar efni þykja standa til, að skipta refs-
ingunni þannig, að hluti hennar sé hafður skilorðsbundinn,