Tímarit lögfræðinga - 01.07.1953, Blaðsíða 45

Shilorösbundnir refsidómar.
171
lagi við síðara brotið, og þá meira við hans hæfi, sem kann
að hafa tekið breytingum frá því fyrri dómurinn var kveð-
inn upp.
1 ýmsum fylkjum Bandaríkjanna og í Svíþjóð leggur
löggjafinn það í hendur dómstólanna að velja á milli þess-
ara tveggja leiða. Sú mótbára hefir komið fram gegn þessu
fyrirkomulagi, að dómstólar yrðu í óvissu um, hvora leið-
ina skyldi fara, og að úrlausnir þeirra yrðu allmjög á
reiki, en gert er þó ráð fyrir, að með tímanum mundu
skapast nokkuð fastar reglur um þetta atriði, og sú mun
reyndin hafa orðið í þessum löndum. Einkum er talið, að
dómsfrestun yrði beitt við þá brotamenn, sem lítilvægustu
brotin hefðu framið, og þá, sem svo væru andlega miður
sín, að nærri liggi að ætla, að viðurlög við hugsanlegu
broti þeirra á reynslutímanum yrðu ekki venjuleg refsing,
heldur t. d. öryggisgæzla eða hælisvist. Á hinum Norður-
löndunum er það talinn sjálfsagður hlutur, hvor leiðin
sem farin er, að dómfelldi sé yfirleitt undir eftirliti á
reynslutímanum.
Nokkuð háværar raddir hafa verið uppi um enn eina
leið við hlið dómsfrestunar og refsifrestunar, þ. e. a. s.
að dæma einungis til eftirlits um tiltekinn tíma. Þetta
mun hvergi hafa komizt á enn, en sérstaklega hefir mikið
verið rætt um það í Svíþjóð, að koma þessu fyrirkomulagi
á. Þar hafa þeir ýmiskonar hæli og stofnanir, sem þeir
geta skipt brotamönnum niður í, eftir því sem þörf krefur,
og er til þess ætlazt í umræðum um málið, að dómar til
eftirlits eingöngu nái ekki til nema viss hluta af brota-
mönnum, og þá umfram allt hinna ungu. Dómur til slíks
eftirlits á algerlega að koma í veg fyrir, að refsingu (refsi-
vist) verði beitt fyrir brotið, því að gert er ráð fyrir, að
brot á eftirlitsreglum valdi því ekki, að refsing verði á
lögð fyrir brotið sjálft, heldur að til einhverra tiltekinna
ráðstafana verði gripið vegna sjálfs brotsins á eftirlits-
reglunum, svo sem hælisvistar. Formælendur þessarar til-
högunar telja, að skilorðsbundnir dómar, eins og við þekkj-
um þá, eigi við, þegar um er að ræða brotamenn, sem