Tímarit lögfræðinga - 01.07.1956, Síða 13

sem Sveinn Ölafsson hafði látið uppi á Alþingi 1927. Síð-
an segir: „Þótt stjórnin verði að viðurkenng, að i um-
ræddum 2 greinum vatnalaganna og fleirum ákvæðum
þeirra felist bein og bindandi lagaákvæði um eignar- og
umráðarétt hveraorku, þá verða þau ekki talin fullnægj-
andi að öllu leyti, fari hveranotkun i vöxt til nokkurra
muna, eins og útlit er fyrir“.
Þetta frumvarp var því, eins og vænta mátti, byggt á
því, að eignarrétti að landi fylgdi einnig réttur til jarðhita
i landi jarðarinnar og var í meginatriðum svipaðs efnis og
1. 98/1940, sem áður er lýst. 1 frumvarpinu voru þó lagð-
ar öllu meiri takmarkanir á eignarréttinn.
I 7. gr. frumvarpsins var þannig heimild fyrir héraðs-
stjórn til að taka hveraorku eignarnámi með samþykki
ráðherra, þó svo, að landeigandi héldi nægilegum jarðhita
eftir til eigin nota.
í 8. gr. frumvarpsins var eignarnámsheimild fyrir rikið,
ef hveraorka er meiri en svo að hún nægi landeiganda
og héraðsbúum.
1 10. gr. frumvarpsins var ríkinu veittur réttur til að
láta rannsaka hveraorku með borun eða á annan hátt,
hvar sem er á landinu.
Samkvæmt 12. gr. frumvarpsins var lögreglustjóra veitt
heimild til að veita öðrum en landeiganda leyfi til borun-
ar. Öðlast slíkur leyfishafi forgöngurétt til virkjunar á
þeim jarðhita, er hann finnur. Leyfishafi á að greiða full-
ar bætur fyrir átroðning, er landeigandi kann að verða
fyrir, og þau óþægindi, er hann kann að baka öðrum með
rannsóknum sínum eða með hagnýtingu jarðhitans.
1 athugasemdum við 1. gr. frumvarpsins segir svo: „Sú
regla, að landeigandi hafi fullan umráða- og afnotarétt á
hverum í landareign sinni, er í fullu samræmi við forn
lög vor og núgildandi lög, samkvæmt 9. og 10. gr. vatna-
laganna“.
I athugasemdum við 3. gr. frumvarpsins var m. a. kom-
139