Tímarit lögfræðinga - 01.07.1956, Page 25

sbr. Robberstad, Til Ekspropriasjonsretten, bls. 104 og
M. Schjödt, Norsk Ekspropriasjonsrett, bls. 214. Sam-
kvæmt námulögum geta menn og fengið sérleyfi til þess
að vinna málma og málmblendinga úr jörðu.
Svíþjóð
Svíar munu ekki telja nein ákveðin takmörk fvrir eign-
arréttinn niður á við i jörðina. En ekki er talið, að land-
eigandi geti bannað mannvirki undir yfirborði jarðar né
geti krafizt bóta vegna þess, ef hann hefur ekkert óhag-
ræði af mannvirkinu.
Til námureksturs þarf leyfi stjórnarvalda. Getur mað-
urur fengið það leyfi, þótt námuteigur liggi i annars manns
landi, en landeigandi á auk endurgjalds fyrir land, rétt
á lögákveðnum bótum — 1% af verði þeirra málma eða
málmblendinga, sem unnir eru i námunni -— sbr. 53 gr.
sænsku námulaganna.
Frakkland
Franska borgaralögbókin („code civil“) viðurkennir
almennt eignarrétt landeiganda að „þvi, sem er fyrir of-
an og neðan“ land hans (552. gr. 1. mgr.). En umráða-
rétti landeiganda má setja margvíslegar takmarkanir í
lögum og tilskipunum, sbr. 2. og 3. mgr. 552. og 537. gr.
code civil. Aðallagaboðin i þessu efni voru upphaflega í
frönsku námalögunum frá 21. apríl 1810, en á þeim hafa
síðan verið gerðar margar breytingar, m. a. að þyí er varð-
ar olíunám. En oliunám má telja einna áþekkast jarðhita-
vinnslu, svo sem áður er sagt. Skal því litils háttar vikið
að reglum þeim, er um það gilda.
Olíuleit og olíunám geta í framkvæmdinni átt sér stað
með tvennum hætti — annað hvort af hálfu ríkisins eða
af liálfu einstakra aðila samkvæmt sérleyfi. Að vísu er
151