Tímarit lögfræðinga - 01.07.1956, Page 27

Svi'ss
Svissneska borgaralögbókin segir eignarrétt landeiganda
ná svo langt niður sem hann getur haft hagsmuni af að
gera eignarrétt gildandi, sbr. Z. G. B. § 667.
IV. Eins og sjá má af framansögðu, sbr. II. kafla, er
engan veginn ótvirætt, hversu djúpt í jörð niður land-
eigandi á nú eignar- og umráðarétt að jarðhita. Um þau
mörk geta deilur risið. Enn fremur er Ijóst, að spurning
getur verið, hversu víðtækur umráðaréttur landeiganda
sé; með öðrum orðum, hverjar skorður verði að setja hon-
um vegna liagsmuna annarra landeigenda eða jarðhita-
mannvirkja, sem þegar kunna að vera starfrækt. Þegar
þessa er gætt og tillit er jafnframt tekið til hinnar stór-
kostlegu þýðingu, sem hagnýting jarðhitans getur haft
í framtíðinni, liggur i augum uppi, að æskilegt er, að sett
séu skýrari og ótviræðari lagaákvæði um eignarrétt og
umráðarétt á jarðhita, sem sækja verður í jörð niður. Við
þá lagaselningu verður að taka tillit til séreðlis jarðhitans,
sem menn þekkja nú betur en áður. Talið er, að jarðliit-
inn sé víða á streymi og oft meira eða minna lárétt. Jarð-
hitinn getur því streymt um margar landareignir. Djúpar
jarðboranir geta því spillt liagnýtingu jarðhita annars stað-
ar og jafnvel tæmt jarðhita i mörgum landareignum. Þótt
í nýrri lagasetningu væri byggt á sömu höfuðstefnu og
áður, að því er eignarrétt að jarðhita varðar, er óhjá-
kvæmilegt að setja umráðarétti landeiganda miklu meiri
skorður en nú. Þess krefjast almannahagsmunir og tillit
til annarra landeigenda.
Við setningu löggjafar um eignar- og umráðarétt að
jarðhita sýnist annars eðlilegt að hafa einkum þrjú grund-
vallaratriði i huga: 1) Varmaþörf landeiganda til heim-
ilis og búrekstrar, þar með talinn eðlilegur gróðurhúsa-
rekstur bænda; 2 fræðilega skilgreiningu milli þessa jarð-
hita, sem staðbundinn er á tiltekinni landareign og hins,
sem í eðli sinu verður ekki aðgreindur eftir landareignum,
153