Tímarit lögfræðinga - 01.12.1975, Blaðsíða 18

skylt sé eða heimilt að veita eigendum trillubáta slysatryggingu vegna
áhafna þeirra, ef bátur er ekki notaður í atvinnuskyni. Mun þó fram-
kvæmdin vera þannig, að iðgjöld eru einnig lögð á eigendur trillubáta,
sem ekki eru notaðir í atvinnuskyni, þótt ekki liggi fyrir ósk um það
frá bátseiganda. Vafasamt er, að það hafi stoð í lögum.
Álagning iðgjalda er í höndum þessara aðila: skattstjóra, lögskrán-
ingarstjóra og innheimtumanna bifreiðaskatts. 1 64. gr. ATL segir, að
skattstjóri skuli leggja iðgjöld skv. 36. gr. á með tekju- og eignarskatti
og færa þau á skattskrá. Á þetta við um öll iðgjöld af slysatrygging-
um, nema iðgjöld vegna lögskráðra sjómanna, en álagningu þeirra
annast lögskráningarstjórar og iðgjöld vegna ökumanna bifreiða, en
innheimtumenn bifreiðaskatts leggja þau á, 1. mgr. 64. gr.
Innheimtu iðgjalda annast yfirleitt þeir aðilar, sem innheimta tekju-
og eignarskatt, sbr. 66. gr. Þó innheimta lögskráningarstjórar og inn-
heimtumenn bifreiðaskatts þau iðgjöld, er þeir leggja á, sjá 1. mgr. 64.
gr. Tryggtngastofnun ríkisins innheimtir sjálf iðgjöld, sem ríkissjóði
ber að greiða, sjá 2. mgr. 66. gr.
Nánari reglur um álagningu, framtal og innheimtu eru í 64. gr.
Slysatryggingariðgjöld njóta lögtaksréttar, sjá 1. mgr. 66. gr. ATL,
sbr. Hrd. 1955, 209, 211 og 213.
Iðgjöld af slysatryggingum sjómanna og stjórnenda ökutækja og
aflvéla eru tryggð með lögveði skv. reglum í 70. gr. ATL.
9. Endurkröfuréttur Tryggingastofnunar ríkisins
I 58. gr. ATL er mælt fyrir um endurkröfurétt Tryggingastofnunar
ríkisins (sjúkrasamlaga). Fyrri málsl. 58. gr. er svohljóðandi:
„Ef umsækjandi á bótakröfu á hendur manni eða stofnun vegna
tjóns, sem hann eða hún ber ábyrgð á vegna ásetnings eða gáleysis
eða samkvæmt ákvæðum 67. gr. umferðarlaga, nr. 40/1968, eiga
tryggingarnar endurkröfurétt fyrir þeim bótum, sem þær hafa innt
af hendi vegna tjónsins, án þess að til komi framsal."
Lagaákvæðið má skýra eftir orðanna hljóðan, þ. e. a. s., að Trygg-
ingastofnun ríkisins eigi því aðeins endurkröfurétt á hendur þeim, sem
bótaskyldur er gagnvart „umsækjanda" (þ. e. bótaþega), að bótaskyld-
an byggist á saknæmisreglunni, reglunni um ábyrgð atvinnurekanda á
saknæmum skaðaverkum starfsmanna, 8. gr. siglingalaga nr. 66/1963
eða sérreglu 67. gr., sbr. 69. gr. UFL. Skv. því væri endurkröfuréttur
ekki fyrir hendi á hendur aðila, sem ber bótaábyrgð t. d. eftir ólög-
festum hlutlægum bótareglum, bótareglum loftfl. nr. 34/1964 (133. gr.
eða 113. gr., sbr. 116. gr.) eða 2. mgr. 205. gr. sigll. nr. 66/1963, sbr.
156