Tímarit lögfræðinga - 01.12.1975, Blaðsíða 36

Ákvæði þetta gengur ekki lengra en svo, að það veitir stjórnvaldi
aðeins heimild til að leita aðstoðar túlks, enda getur reynst örðugt að
útvega mann með nægilega þekkingu á viðkomandi tungumáli. Þá ber
túlki þóknun fyrir starf sitt úr hendi hins opinbera. Engu að síður er
gert ráð fyrir því — m. a. í greinargerð með frumvarpi að FL — að
túlkur verði jafnan kvaddur til, þyki þess þörf.
9. gr. FL veitir stjórnvaldi ennfremur heimild til að leita samsvar-
andi aðstoðar, þegar hlutaðeigandi á erfitt með að tjá sig, t. d. sökum
málhelti eða skertrar heyrnar.
2.2.6. Það tíðkast, að stjórnvöld leiti álits annarra aðila — annaðhvort
vegna beinna lagafyrirmæla eða að eigin frumkvæði — áður en þau
taka endanlega ákvörðun í máli. Álitsumleitun er að vísu óumflýjanleg
í vissum tilvikum, en dregur málsmeðferð jafnan á langinn. Þannig
getur hún bitnað á hagkvæmni og réttaröryggi í stjórnsýslunni, þar
eð einstaklingum er yfirleitt í mun, að stjórnvaldsákvörðun, sem þá
varðar, sé tekin sem fyrst. 1 10. gr. FL er því að finna reglur, sem í
senn stefna að því, að álits sé aðeins leitað í undantekningatilvikum
og það liggi þá fyrir eins fljótt og kostur er.
Stjórnvald skal sérstaklega ganga úr skugga um — áður en það
leitar álits utanaðkomandi aðila — hvort raunveruleg þörf sé á slíkri
álitsumleitun. Ætlast er til, að stjórnvald ráði sjálft fram úr máli, sé
þess nokkur kostur. Sú tilhögun sparar, sem fyrr segir, tíma og að auki
fé og fyrirhöfn.
Beri nauðsyn til að leita álits fleiri en eins aðila, á að gera það í einu
lagi — nema sérstakar ástæður mæli gegn því, eins og sú, að álit eins
aðila hljóti óhjákvæmiléga að verða byggt á umsögn annars.
Oft liggur í augum uppi, hversu víðtæk umsögn eigi að vera, hvenær
hún skuli berast og hvort — og þá við hverja — sá aðili, sem álits er
spurður, skuli ráðgast, áður en hann lætur frá sér fara álitsgerð sína.
Að öðrum kosti er stjórnvaldi skylt að tiltaka þessi atriði.
2.2.7. Heimild til að kæra stjórnvaldsákvarðanir til æðri stjórnvalda
eða stjórnsýsludómstóla vekur að sjálfsögðu fjölda spurninga. I FL er
leitast við að svara sumum þeirra, — þannig fjallar 11. gr. laganna um
kærurétt, 12. gr. um form kæru, kærufrest o. fl. og 13. gr. um rétt
æðra stjórnvalds til að fresta því, að kærð ákvörðun komi til fram-
kvæmda.
Hver sá, er stjórnvaldsákvörðun snertir, getur kært hana — verði
henni á annað borð skotið til æðri stjórnsýsluhafa — þó að því til-
174