Tímarit lögfræðinga - 01.11.1983, Síða 23

IV. 4. Allmargar breytingar á alm. hgl. eiga rót að rekja til verð-
bólgu og sveiflna í peningagildi. Þriðju breytingalögin, lög 101/1950,
eiga upptök sín í því, en með þeim var breytt fjármörkum 2. mgr. 256.
gr. alm. hgl., sbr. síðar breytingalög 69/1964. Þarf nú nauðsynlega að
breyta því ákvæði, og er ætlandi að það verði þáttur í allsherjarendur-
skoðun á refsiviðurlögum skv. XXVI. kafla laganna. Annað dæmi hins
sama eru ákvæði laga um breytingu á sektarmörkum. Með lögum 14/
1948 var raunar að því stefnt að samræma sektamörk verðlagsþróun
með almennu lagaákvæði, sbr. greinargerð með frv. til laganna, Alþtíð.
1948, bls. 632. Þessi lög hafa þó gegnt tiltölulega litlu hlutverki, og er
reyndar ekki ótvírætt, hvernig túlka eigi þau, þ. e. hvert gildissvið
þau hafi, sbr. um þetta efni athugasemdir í greinargerð með 5. gr. laga
101/1976 (til laga 14/1948 hefir stundum verið vitnað í dómum, sbr.
tilvitnanir í lagasöfnum, en þó naumast síðustu árin). Sektamörkum
50. gr. alm. hgl. var breytt með lögum 101/1976 í 5 millj. kr., með
lögum 34/1980 í 30 millj. kr. og loks með lögum 75/1982 í 1 millj. nýkr.,
þ. e. 100 millj. gkr. Hegningarlaganefnd hafði hug á að mynda sér-
staka sektavísitölu, en hagfræðilegir ráðunautar nefndarinnar hafa eigi
talið heiglum hent að móta slíkan vísitölugrundvöll, þótt sennilega sé
það hægt. Með breytingum á sektamörkum í sérrefsilögum í það horf,
að sérstakra fjármarka sé ekki getið, verður það fylliléga viðráðanlegt
að laga sektamörk að verðlagsþróun, svo sem áður er greint.
IV. 5 Stundum hefir breyting verið nánast kerfislegs eðlis. Dæmi
þess er 179. gr. um dýravernd, sem afnumin var með dýraverndarlög-
um 21/1957 og skipað í þau lög. Hér var ekki út af fyrir sig um annað
að ræða en þá spurningu, hvar í lögum slíkt ákvæði ætti best heima.
Svipað er að ségja um 265. gr. alm. hgl., sem afnumin var með erfða-
lögum 8/1962 og skipað í þau lög. Ákvæðið varðaði sviptingu erfða-
réttar, sbr. erfðalög 8/1962, IV. kafla.
IV. 6. I tengslum við 5. lið, er þess getandi, að borið hefir við, að
í sérlög séu sett refsiákvæði, sem grípa inn í umtak tiltekins ákvæðis
í alm. hgl. Með lögum 35/1977 var sett ákvæði, er mælir fyrir um
refsingu við ýmsum nánar tilteknum tékkabrotum. 1 1. gr. laga 35/
1977 ségir, að refsa skuli skv. henni vegna þess atferlis sem þar grein-
ir, „nema þyngri refsing liggi við samkvæmt almennum hegningarlög-
um“. Hlaut þá að reyna á það, hvernig tengslum greinarinnar væri
háttað við 248. og 261. gr. alm. hgl. Um þetta var ekki fræðslu að fá í
athugasemdum í greinargerð fyrir frv. til laga þessa, en það var flutt á
141