Tímarit lögfræðinga - 01.11.1983, Side 24

vegum viðskiptaráðherra. í hrd. L (1979) :757 var greitt úr þessu álita-
máli. Vísun 1. gr. laga 35/1977 til alm. hgl. þótti taka með öruggri
vissu til 248. gr. alm. hgl., sem geymir þyngri viðurlög en nefnd lága-
grein. Refsiviðurlög 261. gr. eru að mestu leyti þyngri en refsiviður-
lög 1. gr. laga 35/1977. Til álita kom, að 1. gr. laga 35/1977 yrði því
aðeins beitt, að hvorki 248. gr. né 261. gr. alm. hgl. ætti við. Gildi laga
35/1977 hefði orðið næsta lítið við þann lögskýringarkost. Þegar virt-
ur var aðdragandi að setningu laga 35/1977 og undirstöðurök þeirra,
þótti verða að telja, að refsiákvæði þeirra laga væri ætlað að tæma
sök út af tékkamisferli, sem hingað til hefir verið talið varða við 261.
gr. hgl. Að þessu leyti hefir gildissvið 261. gr. hgl. skerst við setningu
sérrefsilaganna. í þessum dómi var raunar einnig úr því skorið, að
Seðlabanki Islands hefði auk innheimtuumboðs almennt umboð til að
kæra misferli til sakadóms og krefjast málshöfðunar, ef tékki var
sendur Seðlabankanum með áritun um greiðslufallið. Sjá einnig hrd.
LII (1981) :945 um tékkamisferli, sem áréttar þá lögskýringu.
IV. 7. I framhaldi af því, er greinir í 6. lið, má nefna lög 7/1962 er
heimila að framselja ísl. borgara til Danmerkur, Finnlands, Noregs og
Svíþjóðar vegna brota, sem framin eru í þessum löndum, að tilteknum
skilyrðum fullnægðum. I 1. mgr. 9. gr. alm. hgl. er bann lagt við því
að framselja íslenska borgara „til refsingar á vald erlendra ríkja“.
Þessu ákvæði var ekki breytt með setningu laga 7/1962, en auðsætt
er, að þau ákvæði fá ekki samrýmst efnislega, og gengur þá yngra
ákvæði fyrir hinu eldra samkv. lex-posterior sjónarmiðinu. Þessi lög-
skýring kemur skýrlega fram í hrd. L (1979) :882, sbr. einkum hér-
aðsdóm, sem hæstaréttardómurinn er á reistur að þessu leyti.
Lög 65/1974 um ávana- og fíkniefni, sbr. við 173. gr. a alm. hgl.,
sbr. lög 64/1974 eru og dæmi um það, að lög utan alm. hgl. hafi áhrif
á ákvæði þeirra, sbr. VII hér síðar.
IV. 8. Lög 17/1962 eru enn dæmi þess, að kerfisbreyting leiði til
breytinga á alm. hgl. Þegar embætti saksóknara ríkisins ( nú ríkis-
saksóknara) var stofnað með lögum 82/1961, var eðlilegt að saksókn-
ara ríkisins væri falin að nokkru eða öllu ýmis þau verkefni, sem alm.
hgl. ætluðu dómsmálaráðherra. Breyttu þessi lög 30. gr. hgl. og ákvæð-
um 56., 58. og 59. gr. til samræmis við opl. 1 6. gr. 3. tl. var raunar
frá upphafi það ákvæði, að mál skyldi „aðeins höfða eftir fyrirskipun
saksóknara“. 1 nokkrum tilvikum er enn gert ráð fyrir, að dómsmála-
142