Tímarit lögfræðinga - 01.11.1983, Síða 27

part ákvæðin um fyrningu, sbr. lög 20/1981. Einnig má benda á endur-
skoðun ákvæða um sektir.
IV. 18. Ákvæðið um refsivald ísl. ríkisins yfir borgurum frá hin-
um Norðurlöndunum sbr. 5. gr. 2. mgr., sem lögfest var með lögum
101/1976, og ákvæði laga 7/1962 um framsal ísl. borgara til hinna
Norðurlandanna vegna brota þeirra, framdra þar, eru vitaskuld einnig
af norrænni rót runnin. Eru það efnislega samtengd ákvæði, sem stuðla
að greiðri réttargæslu, og eru ekki varhugaverð vegna svipaðrar refsi-
löggjafar í löndum þessum og áþekkrar ákvörðunar viðurlaga.
IV. 14. Almenn réttaröryggisviðhorf hvíla að baki breytingunum á
1. og 2. gr. hgl. með lögum 31/1961, 1. og 2. gr., þar sem segir í 2.
mgr. 1. gr., að viðurlögum skv. III. kafla verði ekki beitt nema um þau
sé mælt í heimildum þeim, er greinir í 1. gr. Fyrir varúðar sakir var
svo sett ákvæðið í 2. gr. a þess efnis, að þessum viðurlögum yrði ekki
beitt, nema um þau hefði verið mælt í heimildum skv. 1. mgr. 1. gr. á
þeim tíma, er brot var framið, enda verði gætt meginreglna 2. gr. við
beitingu þeirra. Hér var nánast um lögfestingu á dómvenjum og fræði-
legum viðhorfum að ræða, sbr. greinargerð með frv. (útg. alm. hgl.
1961, bls. 180).
Hér á eftir fara sérþættir um nokkur nýmæli, en um fáein önnur,
einkum sakarfyrningu, mun höf. e. t. v. birta greinargerð síðar.
V.
SKILORÐSDÓMAR,
V. 1. Skilorðsdómar eru nú þrennskonar: 1) Hin upprunalega gerð
þeirra, sem lögfest var með lögum 39/1907 (sbr. lög 51/1928, 4. gr. og
57/1933) og síðar var mælt fyrir um í VI. kafla alm. hgl. 19/1940, er
skilorðsbundin frestun á fullnustu refsingar, sem ákveðin er í dómin-
um. Er almenna skilorðið, að dómfelldi verði ekki sekur um brot á
skilorðstímanum. Unnt er að tengja við það sérgreind skilyrði, sem
mælt er fyrir um í 57. gr., þótt fágætt sé í framkvæmd, og getur þá
rof á þeim orðið til þess, að kveðið verði á um fullnustu refsingar. 2)
Önnur gerð, sem lögmælt var með lögum 22/1955 er fólgin í skilorðs-
bundinni frestun á refsiákvörðun, einnig með eða án sérgreindra skil-
yrða. 3) Þriðja gerðin var lögfest með lögum 101/1976, 9. gr., er bætti
145