Tímarit lögfræðinga - 01.12.1988, Blaðsíða 36

Magnús Kjartan Hannesson lögfræðingur:
INNGANGUR AÐ FLUTNINGARÉTTI
1.0 INNGANGUR
1.1 Efni flutningaréttai-
Flutningaréttur er sú fræðigrein lögfræðinnar sem fjallar um rétt-
indi og skyldur aðilja í samningum um hvers konar flutninga gegn
gjaldi á farmi eða fólki ásamt farangri þess, án tillits til flutnings-
aðferðar eða flutningatækis. Fræðigreinin nær því til flutninga með
hefðbundnum flutningatækj um eins og skipum, bílum og flugvélum,
en í víðustu merkingu tekur hún einnig til flutnings með leiðslum, t.d.
olíu- eða gasleiðslum, og til geimflutninga, t.d. flutnings á gervihnött-
um. 1 þessari tímaritsgrein verða þó hinir hefðbundnu flutningai- ein-
vörðungu hafðir í huga.
Hér áður fyrr var fjallað um hverja einstaka flutningsaðferð skýrt
afmarkaða frá öðrum flutningsaðferðum. Réttarreglur tengdar flutn-
ingum voru venjulega flokkaðar með öðrum réttarreglum er snertu
hina tilteknu flutningsaðferð. Þannig var fjallað um flutning á sjó
innan sjóréttar, loftflutninga innan flugréttar o.s.frv.
Fram að gámabyltingunni svokölluðu á 7. og 8. áratugnum voru
skýr mörk á milli hinna ýmsu flutningsaðferða. Farmsamningur gerði
ráð fyrir að farmurinn væri aðeins fluttur með einni flutningsaðferð.
Kæmi til þess að farmurinn væri einnig fluttur með öðrum hætti þá
var farmflytjandnn aðeins umboðsaðili þess sem tók hann að sér. Með
gámabyltingunni hverfa þessi mörk því að farmsamningar gerðu ráð
fyrir að notaðar væru tvær eða fleiri flutningsaðferðir og einn aðili
bar ábyrgð á flutningnum alla leið. 1 kjölfar þessa hefur verið vaxandi
tilhneiging til að líta á flutningarétt sem sérstaka og afmarkaða
fræðigrein.
Innan fræðikerfis lögfræðinnar telst flutningaréttur til hins sér-
staka hluta kröfuréttar. Réttarreglum varðandi flutninga á farmi er
234