Tímarit lögfræðinga - 01.12.1988, Blaðsíða 58

skömmu áður en hún var gerð og dregið konuna óðar til bana.
Staðfesti Hæstiréttur þessa niðurstöðu0.
Þessi dómsúrlausn sýnir meðal annars að sjúkdóm þarf ekki að
bera óvænt að garði til að arfleiðandi teljist „skyndilega og hættulega
sjúkur“ í skilningi 1. mgr. 44. gr. EL, heldur geta þau atvik einnig
átt hér undir, að arfleiðandi hafi verið sjúkur um skeið og honum
elnar skyndilega sóttin6 7 8. Þessi dómur tekur hins vegar ekki beina af-
stöðu til þess álitaefnis, hvort það hafi þýðingu um heimild airfleiðanda
til munnlegrar arfleiðslu, að hann hafi vitað um einhvern lengri tíma
að hann sé dauðvona vegna tiltekinna veikinda, en hann aðhefst þó
ekkert um arfleiðslu fyrr en nánast við hinsta tækifæri. Skiptar skoð-
anir hafa verið uppi um hvort viðurkenna megi munnlega arfleiðslu
við þær aðstæðurs, en danskar dómsúrlausnir virðast þó ekki hafa
tekið afstöðu til þessa atriðis.
1 dómi Hæstaréttar frá 29. október 1987 og úrlausn héraðsdómara
í málinu kemur fram að hlutaðeigandi arfleiðandi hafi vitað um ban-
væn veikindi sín um tveggja mánaða skeið, áður en hann arfleiddi
munnlega, nánast við hinsta tækifæri. Virðist gengið út frá að þær
aðstæður hafi enga þýðingu fyrir gildi arfleiðslunnar, heldur hafi það
eitt nægt til að skilyrðum 1. mgr. 44. gr. EL væri fullnægt, að skyndi-
leg breyting hafi orðið til hins verra á veikindum arfleiðandans á til-
teknum tíma. Dómur þessi virðist þannig einstæður að því leyti, að
hann hafi tekið afstöðu til þessa atriðis, sem hér um ræðir.
3. Um skyldu þeirra, sem hlýða á munnlega aifleiðslu til að skrásetja
hana „svo fljótt sem kostur er“.
1 1. mgr. 44. gr. EL er það skilyrði sett fyrir gildi munnlegrar arf-
leiðslu, að sá eða þeir, sem hafa hlýtt á hana, skrásetji efni hennar
svo fljótt sem kostur er og staðfesti með undirskrift sinni. Eldri ís-
lensk lagafyrirmæli um þetta efni hafa með sama hætti áskilið að
hlutaðeigandi menn skrásetji arfleiðsluna „undireins og þeir geta kom-
ið því við“ eða „tafarlaust“. Er einnig um samsvarandi skilyrði að
ræða í núgildandi og eldri dönskum lagareglum.
6 Nokkra umfjöllun má finna um dóm þcnnan í grein eftir A. Drachmann Bentzon í
Tfr 1949, bls. 181.
7 Sbr. t.d. Ármann Snævarr, Fyrirlestrar í íslenzkum erfðarétti, bls. 268.
8 Sbr. Jörgen N0rgaard, Nogle bemærkinger om holografiske testamenter, UfR 1947 B,
bls. 124-125.
256