Tímarit lögfræðinga - 01.12.1988, Blaðsíða 53

1984, eða 16 dögum eftir að hinn munnlegi arfleiðslugerningur
var gerður. Hér ber þó að hafa í huga, að votturinn (I) hjúkrun-
arfræðingur skráði í vaktbók sína innan hálftíma frá því að arf-
leiðslan var sögð fram, að (B) heitinn hefði gert munnlega erfða-
skrá, og votturinn (S) læknir skráði arfleiðsluna, sem var ein-
föld í sniðum, orðrétt í minnisbók sína næsta morgun, auk þess
sem hann bókaði í læknaskýrslu við daginn 13. ágúst, að (B) heit-
inn hefði gert munnlega erfðaskrá kl. 23:55 hinn 12. ágúst. Þeg-
ar tekið er tillit til þessara sérstöku aðstæðna, verður að fallast
á það með héraðsdómara, að dráttur sá, sem varð á skrásetningu
arfleiðsluvottorðsins, valdi ekki ógildingu erfðaskrárinnar."
Þá segir í dómi Hæstaréttar, að telja verði sannað að B hafi verið
hæfur til að gera erfðaskrána á þeim tíma, sem hann gerði hana, og
að ekkert sé komið fram sem bendi til að B hafi viljað ráðstafa eign-
um sínum með öðrum hætti en hann gerði í munnlegu arfleiðslunni.
Var niðurstaða héraðsdómara staðfest.
Nú verður fjallað sérstaklega um þau þrjú atriði varðandi dóms-
úrlausn þessa, sem nefnd voru hér í upphafi að hafi meðal annarra
komið við sögu. Verður umfjöllunin með öllu bundin við þau, þótt
ýmis önnur athyglisverð atriði, sem ef til vill væri vert að huga nánar
að, komi einnig fram í málinu.
1. Er það skilyrði fyrir heimild 1. mgr. 44. gr. EL, að arfleiðandi eigi
þess ekki kost að gera erfðaskrá með öðrum hætti en munnlega?
I 44. gr. EL er ekki kveðið á um hvort það sé skilyrði fyrir að heim-
ildar ákvæðisins verði neytt, að arfleiðandi eigi þess ekki kost að gera
skriflega erfðaskrá, og er heldur ekki vikið að þessu í greinargerð með
frumvarpi, sem varð að EL 1962. Þar segir hins vegar að ákvæði þetta
sé sama efnis og 28. gr. þágildandi erfðalaga nr. 42/1949, en skilyrði
þeirrar reglu fyrir munnlegri arfleiðslu voru svohljóðandi:
„Verði maður snögglega og hættulega veikur, eða lendi í bráðri
hættu og vilji gera erfðaskrá, má víkja frá þeirri reglu, að erfða-
skráin sé skrifleg. Má arfleiðslan þá fara fram munnlega fyrir
tveimur tilkvöddum vottum. Þeir skulu skrásetja efni erfðaskrár-
innar undireins og þeir geta komið því við og staðfesta með undir-
skrift sinni... “
251